sábado, 31 de dezembro de 2011

ROBERTO GIOVANNI ZANIOLO

:



·ULTIMO DEL´ANO 2011
Cari amissi tuti:
· Laici
· Reigiosi
· Poeti, scritori
· Pitori e musicisti
· Missionari casa e anca via
Probabilmente tanti se spetava che ´l grupo dei amissimondoveneto
E amissimissionariveneti
Intel ano che ze drío finire… ghesse fato de pí… Tanto de pí…
Speremo de no ver deluso gnanca uno,
ma anca se fusse cussí
sercaremo de rimediare co sto ano che vien!
Sercaremo de atressarse… a far mirácui…
Ma sensa prométarli.
Tuti insieme sercaremo de darse na man
Un abrasso e un strucón



E BON INISSIO DEL 2012

Luiz Radaelli- LAJEDO- RS

Para: "Honório Tonial" Caro Tonial.

Par sgandir el nostro talian va questo picolo brano. Saver quel che gavemo passà ze importante par ciapar el giustro trodo tel ano che arriva.
Salute e bone feste.
Att.
Luiz A. Radaelli

Co fenisse nantro ano
Ricordo tut el tempo passà. Quanta dificoltà. La mama, poareta, con oto fioi, farghe da magnar a tutti, far dressa par i capéi, far el pan, pestar riso tel pilon, farghe le braghe e camise ai tosati, le còtole a le tose, far la polenta, lavar le robe tel rioto ntel lavél o i piati tel secier... El pupà a copar i porchi, far i salami e ossacòi, trar zo e brusar scapoera par piantar formento, mìlio e fazoi, arar e sapar erbe, o ndar al molin col mul.
In colònia se ndea dormer pena dopo scurir, come le galine. No ghe zera luce e nemeno television. Sol el ciareto a petrólio. El paion el zera pien de scartossi, i bisogni se li fea fora par le scapoere, o tel bocal sconto soto el leto. El di de Nadal tuti in cesa par ringrassiar al Bambin per i dolsi de pasta col sucro che’l gavea portà. Dopo el Nadal se spetea la cambiansa del ano e la visita dei Ré. Passade ste feste vegnia el tempo de vendémia. Ua maúra e vin dolso zera segnal de braghe in man. Ncoi, tanta libertá che par arquanti bisognaria doperar la scúria.

Luiz A. Radaelli – Lajeado - RS

quinta-feira, 29 de dezembro de 2011

GIANRANCO SINICO

Capodanno 2012


A tuti i Amissi, de qua e de là del Mar,
nessun regalo da discartar,
ma on forte strucon e on augurio sincero
par on Ano ch’el sia Novo dal vero!
Eco zé qua ‘sto novo ano:
sensa malissia e sensa ingano
tanti auguri a tuti e a tute,
a scominsiar da ‘na bona salute.
E par ogni stimana
mostarda mantovana,
ogni giorno a mezzodì
on liègore in salmì.
Ala sera ‘na grande polenta
che tuti gàpia ‘na siera contenta.
On bel capon par Natale,
colori e festa a Carnevale.
Uvi a Pasqua col salado
insieme a tuto el parentado,
‘na porchéta a fin de ano,
a la Befana on bon fagiano.
Formento sano su in granaro,
in fondo ala corte on gran punaro,
on giardin co’ tante rose,
da portare a mille tose.
E in caneva senpre ghe sia
vin da bevere in compagnia,
de quel bon, moro o bianco,
par brindare con Gianfranco.

Cristiana, Marco, Franca, Gianfranco
e Milù

JOVINO DAL CASTEL

Tantíssimo Grassie, Caro Amigo Honorio,


me son imossionà de ricever questo regalo inteletual, e me gò sentiso grando come vù
se anca no mèrito questa distinsion.
El Signor ve benedisse la mente
e anca el copo che ndeghi avanti scrivendo, scrivendo e scrivendo
tuto quel che ve vien in mente, parche quel che pensé,
gnente se pol butar via
parché ze tuto na belissima poesia.

Gràssie Gràssie

Jovino

JOVINO DAL CASTEL

N A D A L    A L E L U I A.


Honório Tonial





Jovino, caro virtual compagno

Omenaio ben meritòrio vui farte

Vien giusto in questo finir de ano

I toi laori musicai e liberai a onorarte

No podaremo adesso ignorarte

Onor par nantro novo ano de arte

Davanti la curta giornada terena

A semenar alegria e pace serena

La língua poètica de na cara orassion

Compagnia mística dele itàliche cansion

A musicar la mia natalina poesia

Salvando el nostro cosi caro Talian

Te gu’è permesso a la suora lontan

El ricamo figurativo a ilustrar e

La nostra parlata festiva al mondo girar!



Brasil, desembre de 2011



AUGURI DE BONE FESTE.

quarta-feira, 28 de dezembro de 2011

ERMILO ZANATTA - ascavel - Paraná

BOM GIORNO, CARO TONIAL!








ZÉ SICURO CHE SON BELCHE DRIO SPETAR STO LIBRO. NANTRO LIBRO CHE’L VIEN AIUTAR PARAR AVANTI EL NOSTRO TALIAN.
SORA QUESTO TEMPO CHE SEMO DRIO PASSAR ADESSO, DE FINE DE ANO, GÓ DE ZONTAR DO COSE CHE ME LE DISEA I PÌ VÈCII:
- ME PORA ZIA GEMMA MEGLIA GONZATTI, LA ZERA ‘NA MÓNEGA:

"BON PRINCÌPIO DE ANO
GIACHETA DE PANO
PAN DE FORMENTO
DAME UN TESTONETO
CHE RESTO CONTENTO."

- ME PORO AMIGO DANIELE ZANATTA, DA CUSIGNANA BASSA, TREVISO, EL DISEA UN TANTO PÌ CATIVA, PARLADA NEL TREVISAN:

" BON PRINCÌPIO DE ANO
GIACHETA DE PANO
BOTONI DE ÒS
DAME SCHEI
SINÒ TE PISSO DÒS".

DORVALINO DALLA COSTA

Caro nono Honorio.


É sempre com muita alegria que recebo seus emails com histórias e lindas mensagens que fazem bem para o espirito e de certa forma, motivam a gente para enfrentar o nosso dia a dia.
Embora ainda não tenha tido a oportunidade de encontra-lo pessoalmente, a cada contatacto, atravéz desse meio, aumenta a minha ansiedade para que este dia cheque o mais de prerça possível.
Enquanto isso, rezo e peço a Deus que lhe lhe recompense por tuto o que está fazendo pela nossa coltura Taliana e lhe dê muitos anos ainda, com muita saúde e paz, e que Deus.
Um bom principio del ano novo de coesto admirador e sempre amico.

Dorvalino Dalla Costa.





Em 26 de dezembro de 2011 11:28, Honório Tonial escreveu:

terça-feira, 27 de dezembro de 2011

ROBERTO GIOVANNI ZANIOLO

Ir para a mensagem anterior

Ir para a próxima mensagem
Voltar para as mensagensMarcar como não lida
Imprimir ResponderResponder a todosMover...Endrços eletrônicosFernandaNopv idadesPaasta MisterosaPasta de escritossem títulosem título1

Sinalizar esta mensagemFw: Buon Natale in genovese - Betty RaffoTerça-feira, 27 de Dezembro de 2011 16:47

De: "Caco Zancan" Adicionar remetente à lista de contatosPara: "Honorio" , chico@faganello.com.br, ednafaganello@yahoo.com.br, "Nane" , "Myrta" , suzi@net11.com.br, casagrandelucia@hotmail.com, ruarozancan@hotmail.com, lenyfiori@hotmail.com, anito@bassanet.com.br, eandreolla@hotmail.com, nizio_mazzotti@hotmail.com... mais



From: Zaniolo

Sent: Tuesday, December 27, 2011 4:34 PM

To: caco.zancan@terra.com.br

Subject: Buon Natale in genovese - Betty Raffo


















Cari amici tutti, ciao!
e… finché lasciamo il neonato Gesú Bambino a piangere
la sua prima infanzia
godiamoci questa bella poesia
arrivata da Buenos Aires
in dialetto zeneize ( genovese )
Grazie Betty Raffo
E buona continuazione delle feste
E dei buoni propositi!
Un abrasso e un strucón
Roberto, amissimondoveneto
Buon Natale







Buon Natale in genovese
Per chi è lontano
Per chi non tornerà
Buon Natale agli uomini
Di buona volontà
Perché la pace regni
Per tutti i miei fratelli…
Buon Natale in genovese
Per i grandi e i piccini
Tanti auguri a chi solo
Aspetta il Bambin
BuonNatale al ricco
 Che mai capirà
Buon Natale ai barboni
Sdraiati per terra
A raccogliere gli avanzi
Dei più fortunati…
Buon Natale in genovese
Al resto del mondo
Ma senza confini
Buon Natale anche a te
così saremo vicini
Il Bambino è nato
E l'amore ha portato…
Buon Natale in genovese
A chi è stato ad ascoltare
Buon natale al mondo
È nato il Bambino…

ARY SEBASTIÃO VIDAL

Ir para a mensagem anterior

Ir para a próxima mensagem
Voltar para as mensagensMarcar como não lida
Imprimir ResponderResponder a todosMover...Endrços eletrônicosFernandaNopv idadesPaasta MisterosaPasta de escritossem títulosem título1

Sinalizar esta mensagemMESSAIO - ARY VIDALTerça-feira, 27 de Dezembro de 2011 18:12

De: "ARY VIDAL" Exibir informações de contatoPara: "Honório Tonial"







--------------------------------------------------------------------------------

Date: Mon, 26 Dec 2011 04:07:49 -0800

From: hotohonorio@yahoo.com.br

To:







Caro amigo Honório Tonial,
Ti te ga scrito pròprio la verità nel to poema, no podemo smentegar dea nostra tradission, le nostre radise gavemo de portar sempre vanti.
El mondo moderno portemo co noantri, ma con el fondamento dei nostri antenati. Le tradission vécie ze el sostegno para noantri far le robe drite e con sicuressa.
Un Bon Principio, con na cariolà de salute e tanta pace!
Un gran strucon del vostro amigo Ary Vidal


Cabeçalhos completos

ERMILO ZANATTA - Cascavel-PR

SEMPRE VE RICORDO DEI NOSTRI INCONTRI: A ERECHIM, A CASCAVEL. QUE BEI CORI NE GAVÉ MANDÀ: SCALIGERO, I POSSAGNOT E ALTRI. COME ZE STÀ IMPORTANTE PAR ME VITA GAVER CATÀ PERSONA DELA DIMENSION DE NONO TONIL. VE RECORDEMO SEMPRE NTEL NOSTRO PROGRAMA IN TALIAN: “PROGRAMA ITALIA DEL MIO CUORE”, CHE’L VÀ IN ÀRIA DE SABO, DALE 15:30 FIN LE 17:55 ORE, NTELA RÀDIO COLMEIA DE CASCAVEL. EL NOSTRO SITO EL ZÉ: www.radioclomeia.com.br. EL TELÉFONO DEL STÙDIO DEA RÀDIO EL ZÉ: (45)3220-1700. ‘NA ORA DE QUESTE PODÉ FAR ‘NA TELEFONADA CHE VE METEMO IN ÀRIA, PAR PARLAR COLA NOSTRA GENTE
SEMPRE CHE GAVÉ QUALCHE SCRITO MANDEMELO ANCA PAR MI, CHE VE RINGRÀSSIO DE VERO COR.
PAR INTANTO VE AUGURI DE’N GRANDE E VENTUROSO 2012.



STRUCONI!


ERMILO ZANATTA







DOPO GAVER BIO UN BEL NADAL, VUI MANDARVE, ANCA PAR VÙ, QUESTA BELA MESSA, EN TALIAN, FILMADA NTELA CESA DELA SITÀ DE RIO GRANDE.

segunda-feira, 26 de dezembro de 2011

JUVENAL

De: "juvenald@terra.com.br" Exibir informações de contatoPara: ""Honório Tonial"" Caro Honorio, questo sol pol esser mistier de génio.

Questa vostra arte nata, zena roba che no se insegna,
alora ne basta a noantri amirar.
Grassie e Bon Princìpio el ano novo.

Juvenal

Aos Avós Evaristo e Elba

Á Você Com Carinho!!!
Obrigada pela amizade,
dedicação e carinho que recebemos de vocês neste ano.
Não há no Universo palavras que possam
expressar o que sentimos em nosso coração.
Desejamos um FELIZ NATAL
e ANO NOVO
cheios de AMOR e PROSPERIDADE.
Que sejamos neste ano e nos demais aquela criança acolhida nos braços do PAI.
E que o ESPÍRITO da PAZ sobrevoe sobre nossos lares e pouse em nossos corações.
Obrigada por você existir.
Beijo em seu Coração!!!!

Catarina, Eveline e Jairo.

Omenaio a Vleriko Zanin

GIUSTO OMENAIO


Honório Tonial

Vardo el azul del celo
A saludar la bela matina.
Là in fondo, distante
El rurulo dea colombina
Remira el so bel amante
Intanto anca sto ano finimo
Orassion el nostro Signor
Zé nantro favor divino
Apensar ntel nostro Talian
No poso mia smentegarte
Incoi, el ieri e anca diman
Nantro invito vui farte
Mena avanti el to programa
A difonder la nostra cultura
Ricordar dei nostri antenati
A la granda socetà futura
Vardar i laori ben fati
Intanto a la Maravilia bela
La sedia taliana in cità
I to impegni i ricordarà
A ti el giusto omenaio l‘è quà!.

domingo, 25 de dezembro de 2011

Acróstico para Natalia Fontana

Nassesto el Gesù Bambin

NATAL








Nasceu o Jesus Menino
Anjos do coral divino
Todos a soar o suave clarim
À humanidade um novo destino
Louvando o nosso Salvador
Junto com os três Reis Magos
Na certa guia do cometa
Hospedagem da gruta de Belém
Na profética Jerusalém
Ao rei infante a simplicidade.
Noite santa da fraternidade
NATAL





















NADAL




ACRÓSTICO



Nassesto el Gesù Bambin

Angeli del sonoro coral divino

Tuti a sinfonar el suave clarin

A la umanità un novo destino

Lodando el nostro salvator

Insieme co i trè Re Magi

A la giusta guida del cometa

Fin la luna co i so forti ragi

Ostaria dea grota de Betleme

Tel profético Gerusaleme

Al rè infante la simplicità

Note Santa de fraternità

A la pronessa dea eternità.





Erechim, dezembro de 2011

Honório Tonial










Erechim, dezembro de 2011

Honório Tonial

Roberto Giovanni Zaniolo

http://amissi-mondo-veneto.jimdo.com

http://grilloparlantepadovan.jimdo.com/
Caro amigo Honorio , te si restà l'ultimo a cui ghe mando i me auguri , oncò , di de Nadàe ,
ma te go tegnudo aposta par ultimo parchè go vossuo conservare el piasere de pensarte .
A nostra amicissia , anca se a xe soeo virtuae , a xe veramente na bea roba.
Te auguro a serenità .........e basta . Caro Honorio , quando che uno xe sereno ga tuto .
Sa superare e dificoltà , sa vivere , sa dare....... e sa ricevere .
On caro saeudo ala to fameja e al tuto el popoeo talian veneto del Bra
Ciao Bon Nadàe Roberto dall'Italia .
Te go tacà anca i do indirissi del me sito se te voi vardare ghe xe on scrito sora el nadal . Ciao da novo Roby

sexta-feira, 23 de dezembro de 2011

Luiz Radaelli

RICORDI DE NADAL



Zera note de Nadal. La luna tonda, la parea na granda moneda, che ogni tanto, zera sconta par na nùvola. Cossí stesso, la luminava tuto el mondo. Èrino pìcoli e credevèn che´l Bambin, a caval de na musseta, via par la note, el ne portava i regali. Tuti i ani ghe domandeven tante bele robe, soratuto, quele par giugar e schersar. Ma scoasi tute le olte el ne dassea tei piatèi ncora sporchi de semola, arcoanti dolsi e carameli col formato de pessi. Dele olte, coi ani ndea mal in colònia, el ne assava sol arcoanti dolsi de pasta, tanto compagni de coei che la mama fea e la picava via, alti, te na sestèla de stròpe, senò, co la se nicordea, noantri li magneven fora tuti. Stesso così èrino contenti.
Adesso, ai giorni de ncoi, come faremo darghe da intènder ai nostri fioi e nipoti che´l Bambin vièn co na musseta a portar i presènti? Tanti tosatèi i cognosse la musseta solo tee stampe nei libri. Sèmole? Mai sentio dir. E i dirá: - “Saràla roba bona de magnar, o saràla na bestema sta sèmola? “
Ma adesso i tempi i ze pi moderni che da ani indrio, co noantri èrino co la vostra età. Adesso el Bambin el vien portar i presenti de camignoneta e no ocore gnanca sèmola e ne feno, parchè la va a òio. Ghe penso che’l Bambin, de na maniera o de laltra no´l ga mai dassà de vegner te la note de Nadal. Se no´l podea portar dolsi, el ne portava pace e speransa. Èrino sicuri cossì, che’l se ricordava anca de noantri, pòveri fioi de contadini. Ve desìdero un bon nadal, una bona fine e un bon scominsio de ano.

Colaboratore: Luiz A. Radaelli - Lajeado

quinta-feira, 22 de dezembro de 2011

SERGIO RIGO E FILHOS

CORAÇÃO PREPARADO?

Sergio Rigo (dez./2011)
O Menino está de volta,
procura um lugar para nascer.
Teu coração está preparado?
Sintoniza com o ambiente,
o clima natalino te envolve,
deixa Jesus em ti fazer morada!
A natureza branqueia o Norte,
mostra o mar azul cristalino
e tinge de verde os prados do Sul...
A luz de Jesus, na manjedoura,
ilumina toda a terra!
O amor é uma perfeita oração
olha além do que os olhos,
não se limita à própria visão...
Semeaste auroras, colhes amanhecer;
semeaste amor, colhes o Natal!

quarta-feira, 21 de dezembro de 2011

ARY SEBASTIÃO VIDAL

Caro amigo Honorio Tonial,

Un Santo e Felice Nadal e Bon Principio con na múcia de saeute e pace!
Un gran strucon del vostro amigo Ary Vidal

NATALE DEL SIGNORE
È arrivato il Salvatore
Portando la luminosità
Per finire con le tenebre
Che circondava l’umanità
Bisogna sempre chiedere
E qualcosa sucederà
Ma! bisogna credere...
E pregare con volontà
Il Natale del Signore
Porta a noi la felicità!
È la semensa dell’amore
Che giammai la finirà
Versa in nostri cuori
La sorgente d’amistà
Il bambino Salvatore
Porta luce in quantità!
Un buon Natale a tutti!
Che il caro Gesù Bambino
Porte la pace l’allegria
Nel mio e nel tuo cammino!


Ary Vidal (Lapa - Pr).



(PROGRAMMA SAPORE D’ITALIA)

domingo, 18 de dezembro de 2011

ADELAR JOSÉ ODY

Para: "Honório Tonial" maravilhoso. ainda mais sendo assinado pelo amigo. pena que não entendo italiano, mas, o canto coral assim como o nascimento de Jesus não precisam de tradução. eles vêm traduzidos automaticamente para a língua oficial universal capitaneada pela paz, pela arte, pela beleza.
meus cumprimentos extensivos à autora da música.que o senhor mantenha a vivacidade e a alegria de viver com cultura, arte e em comunhão com a beleza universal - onde quando não se comprende a linguagem; o encanto vem da mesma forma porquanto o que vale é o sentir.
feliz natal e ótimo 2012 ao senhor e aos seus.

ody!

terça-feira, 13 de dezembro de 2011

LUIZ RADAELLI DEL BOCAL

STÒRIE DEL BOCAL



Sti ani indrio le cose le zera diverse dei dì d’ancoi. No ghe zera mia tute le comodità che ghemo adès, nemeno la eletricità, che con ela gavemo una variansa de spotaci, che se i nostri noni i podessa tornar in drio, luri noi saria boni de capir quanto el mondo el ga cambià in pochi ani. Gavaria anca quei che i’ndea dir che el mondo le roverso, e che la fin del mondo la ze drio vegner, principalmente se i’ndessa a le spiage, e i vedessa le done depi nude che scoerte.
Ma per parlar in cambiare, me vien in testa un raconto del nono Bino, che ghe piasea contarlo e dopo el moleva fora arquante dele so bele ridade. El contea che sti ani ndrio, quando sucedea de far qualche festa quando se maridea coalcuno, ghenera sempre quei che ghe piasea farghe i dispèti. E in te un paeseto, un sabo matina, se ga maridà un toso e na tosa. I so genitori i ga fato na comemorasion ai sposi, co na bela zupa de capeleti, galine col pien, sorrasco de diversi tipi de carne, salata, vin del ciodo e anca la gasosa per le done.
Dopo magnar e bever a la volontà, ghe zera un momento de le nosse che i fea la inaugurassion del bocal: i impieniva de vin sto bocal novo e i lo dava de bever ai sposi, ai compari, ai genitori e anca al prete sel zera anca lu. Lora si el zera considerà imprimà. De li avanti i podeva meterghe rento altre cose e nò più el vin ……..
Ma in te sto paeseto chel nono Bino el se ga slevà, i conta na stòria del bocal un tanto diferente, quela de una mama che se stimava de verghene insegnà tuto a la so fiola, sora cosa e come zera la vita de na dona dopo maridada.
- “La se marida vèrgina”, la ghe confidensiava a le so comare. – “Ma la se porterà come se la gavessa gran speriènsia, perchè ghe go insegnà tuto, ma pròprio tuto, sora tuti i afari de sposa….”
Dopo la festa de matrimònio, el bocal - imprimà col vin, d’acordo col costume, ma romai ben lavà, el spetava soto el leto el scominsio de la so mission poco gloriosa. I noivi i se ga butadi in leto e dopo un serto tempo, a la sposeta ghe vièn la voia de pissar, la se alsa e la tol el bocal chel zera soto el leto. Ma sucede che un poco vanti dei sposi ndar in leto, quei dispetosi che sempre ghe piasea far dispèti, i ga metesto rento, in fondo del bocal, una bela sbrancada de sal de fruta, de quel che se beve co l’ácqua quando se ghiná el mal de stòmego. Come la luce del ciareto no la schiarava polito, no la se ga mia nicorta – savè, coel tempo la no ghe zera’ncora mia de pagar la conta de la luce a la fin del mese, come adès.
Ma la sposeta la ga percebesto suito che intanto che la pissea, el boir el fea vègner na spiuma alta, che la vegnea fin el òrlo del bocal e la spiuma ghe sfredava serti posti e anca serti mistieri. La gà ciapà un bel poco de paùra e el sposo, descognossendo anca lu sto fenòmeno, el gà speigà a so dona che quela la zera una cosa natural, e che de li avanti la sucederia sempre…

Magari, al giorno seguente, tuta piena de pròsia, la sposeta la ze ndata trovar la mama che stea darente e la ga cobrà de so mama, coel punto fiaco del so corso de educassion sessual. La ghe ga dit: - “No te me ghè mai deto, mama, che pena dopo far el laoro, el pisso el diventa de boire de più de una sciampagna, scoasi spandendo fora del bocal……

Imagineve alora…… che per più che se impara, no se sa mai che basta.

domingo, 11 de dezembro de 2011

ROBERTO GIOVANNI ZANIOLO

11/12/2011 - Buon Natale a tutti
Dicembre 2011
Cari amici di sempreamissimondoveneto,emigranti italiani e di tutte le razze del mondo
e residenti in tutti i paesi della terra,
che soffrite o che godete le stesse cose
anche se per ragioni diverse:
UN ABBRACCIO !
Tra qualche giorno sará Natale
E non mi voglio dilungare su ricordi, prediche o quanto altro
Che la ricorrenza del compleanno de Gesú-Bambino
Si ricorda in tutto il mondo credente e non…
Ma per la nostra spontanea Associazione AMISSIMONDOVENETO
Piú che un … natale (con minuscola)… è una risurrezione!
Non dopo tre giorni, ma dopo tre mesi!
Sí!,
perché dopo tre mesi pieni di forzato silenzio stampa ufficiale ( le nostre News…)
finalmente il nostro vecchio provider
ci ha ri-concesso la licenza di… tenerci in contatto!
Immaginate.
Nello stesso momento che ognuno di voi riceverà una comunicazione,
un saluto,
una informazione,
un invito, ecc
allo stesso medesimo momento sará ricevuto da altri 10.500 amici
in tutti i cinque Continenti!!!
Cosí, come in una gran presa per mano spirituale,
ci troveremo amici di “ tutti gli uomini di buona volontá”,
come canteranno gli angeli sopra la grotta di Betlemme!
E… se molti di voi non troveranno una risposta personale nella vostra E-posta,
o non vedono i propri messaggi, poesie, pps nel NOSTRO SITO, cioè di tutti!
Non voleteci male…
Centinaia di lettere in sospeso che non abbiamo cancellato
Ma aspettiamo il momento, il tempo ed il modo per rispondere a tutti!
Cosi ognuno di voi saprà
Che ogni News che riceverete, non sarà dalla Germania o dall´Italia
Ma da ciascuno dei cuori degli amici del mondo veneto
Da ciascuno degli amici degli emigranti nel mondo!
Mi dispiace per gli amici che non conoscono l´italiano,
ma non vorremo dilungarci in traduzioni multi-lingue,
che il cuore degli amici
si capisce anche senza troppo parlare!
Buone Feste di Natale a tutti,
ciascuno nelle proprie condizioni e circostanze,
in modo particolare agli anziani, agli ammalati, ai piú poveri, ai senza tetto.
Che Gesù, il Bambinello,
quella volta, è nato in una stalla
assistito da Giuseppe, un emigrante,
e da un bue e un asinello!

Per questi giorni di Festa di compleanno
Invito tutti a godersi questi belli pps,
alcuni di produzione propria della nostra grande amica “EsseGi”
altri ricevuti da altri amici e che girano nella rete!
Vien dal celo de Juvenal e Tonial
Advento, da Rose Castelli
Corre caballito, serenata Guayanesa
PPS, Poesie, Filastroche e Quiz, anche in lingua veneta, da EsseGi
Un abrasso e un strucón
Proprio del tuto speciar
Par sta bela ocasión
Del Santo Natal!







Roberto, amissimondoveneto

NA VÌSITA

NA VÌSITA

Tempo bon, celo sensa nùgole, na arieta de primavera.
El me nono Francesco Dagani, un imigrante cremones, maridà co la me nona , la mantoana Arnesta Bachi el disea:
“ El vendre l’è el di dea stimana prima del sabo chel deventa el ùltimo.
- Anca mi lo savea... disea la nona.”
Sol par dir que el vendre, 25 de novembre de 2011 l’è stato el di che Helio José Oro me ga visità. e segnala un memoràbile incontro
Là par le nove dea m tina, co i so strumenti de gravassion e la so marcante personalitá el me ga saludà con un strucon de man tanto spetà
. Se cognosseino par corespondensa dea informática.
I oci, finestre del’ànima de sto Mensageroo del Talian i ga significà_ depì de mila parole.
Go capio suito che Helio l’è predestinà a esser come el apòstolo Paulo col Vangelo a divulgar el Talian par tuto el Brasil;
El me ga contà che l’è natural de Vanini , munissìpio del Rio Grande do Sul , abitando ntea Bahia e girando par tuto el Brasil semenando e difundido el idioma dei nostri antenati.
La sua partissipassion ntea Radio Talian la marca un registro de feconda durabilità.
La so presensa a casa mia la me ga fato renovar la me passion par salvar la cultura taliana.
Go speransa che , laorando tuti insieme, i defensori del Talian i è`drio farghe onor a la nostra italianità.

ANA MARIA TONIAL

TIO HONÓRIO QUERIDO,QUE LINDA MENSAGEM NATALINA. PARABÉNS, SÓ PODIA SER FEITA POR PESSOA TÃO RICA EM ESPITITUALIDADE E SABEDORIA COMO O SENHOR. ADORO LER SEUS E-MAIL. APROVEITO PARA EM MEU NOME, DOS FILHOS ,GENROS E NORA ENVIAR UM FORTE ABRAÇO, ALMEJANDO UM SANTO NATAL E QUE TRAGA A TODOS MUITA SAÚDE E PAZ.
LEMBRANÇAS A TIA WANDA. AMAMOS VOCÊS. COM CARINHO: ANA MARIA


--------------------------------------------------------------------------------
Em 09/12/2011 18:16, Honório Tonial < hotohonorio@yahoo.com.br > escreveu:

ROBERTO GIOVANNI ZANIOLO

11/12/2011 - Buon Natale a tutti

Dicembre 2011



Cari amici di sempre,

amissimondoveneto,

emigranti italiani e di tutte le razze del mondo

e residenti in tutti i paesi della terra,

che soffrite o che godete le stesse cose

anche se per ragioni diverse:



UN ABBRACCIO !



Tra qualche giorno sará Natale

E non mi voglio dilungare su ricordi, prediche o quanto altro

Che la ricorrenza del compleanno de Gesú-Bambino

Si ricorda in tutto il mondo credente e non…



Ma per la nostra spontanea Associazione AMISSIMONDOVENETO

Piú che un … natale (con minuscola)… è una risurrezione!

Non dopo tre giorni, ma dopo tre mesi!

Sí!,

perché dopo tre mesi pieni di forzato silenzio stampa ufficiale ( le nostre News…)

finalmente il nostro vecchio provider

ci ha ri-concesso la licenza di… tenerci in contatto!

Immaginate.

Nello stesso momento che ognuno di voi riceverà una comunicazione,

un saluto,

una informazione,

un invito, ecc

allo stesso medesimo momento sará ricevuto da altri 10.500 amici

in tutti i cinque Continenti!!!

Cosí, come in una gran presa per mano spirituale,

ci troveremo amici di “ tutti gli uomini di buona volontá”,

come canteranno gli angeli sopra la grotta di Betlemme!



E… se molti di voi non troveranno una risposta personale nella vostra E-posta,

o non vedono i propri messaggi, poesie, pps nel NOSTRO SITO, cioè di tutti!

Non voleteci male…

Centinaia di lettere in sospeso che non abbiamo cancellato

Ma aspettiamo il momento, il tempo ed il modo per rispondere a tutti!



Cosi ognuno di voi saprà

Che ogni News che riceverete, non sarà dalla Germania o dall´Italia

Ma da ciascuno dei cuori degli amici del mondo veneto

Da ciascuno degli amici degli emigranti nel mondo!



Mi dispiace per gli amici che non conoscono l´italiano,

ma non vorremo dilungarci in traduzioni multi-lingue,

che il cuore degli amici

si capisce anche senza troppo parlare!

Buone Feste di Natale a tutti,

ciascuno nelle proprie condizioni e circostanze,

in modo particolare agli anziani, agli ammalati, ai piú poveri, ai senza tetto.



Che Gesù, il Bambinello,

quella volta, è nato in una stalla

assistito da Giuseppe, un emigrante,

e da un bue e un asinello!





Per questi giorni di Festa di compleanno

Invito tutti a godersi questi belli pps,

alcuni di produzione propria della nostra grande amica “EsseGi”

altri ricevuti da altri amici e che girano nella rete!





Vien dal celo de Juvenal e Tonial

Advento, da Rose Castelli

Corre caballito, serenata Guayanesa

PPS, Poesie, Filastroche e Quiz, anche in lingua veneta, da EsseGi



Un abrasso e un strucón

Proprio del tuto special

Par sta bela ocasión

Del Santo Natal!



Roberto, amissimondoveneto

ROBERTO GIOVANNI ZANIOLO

Grande EsseGi!
Grande Sister Gió!

Tra na spironá e un bocón,
in serca de altre robe
da spedire inte sta ocasión
go catá sta sorpresa
che me ga fato emossión
e col so permesso, EsseGi,
vojio spartirla coi amissi...
coi amissi pí cari, che ama l´Italia
e la lingua véneta co tute le so tradissión!

E a tuti quanti, un abrasso e un strucón
e un festoso BON NATAL

Roberto, amissimondoveneto






****************************************************************************************************************************

LILIAN REGINA GIULIAN CONZATTI

Sr. Honório,

Que bom que gostou da mensagem. Não entendo tão bem de computador, mas achei a idéia genial, pois atinge as pessoas da nova geração que vivem grudadas no computador, para em uma outra linguagem, lembrá-los do verdadeiro sentido do Natal. Obrigada pela sua mensagem, vi que é cantada pelo Juvenal, que é pai da amiga da minha filha. Também uma mensagem muito bonita. Tudo de bom para o Sr. E seus familiares neste final de ano e que tudo esteja ainda melhor no ano que vem!





Abraços, Lilian

sábado, 10 de dezembro de 2011

CONSIDERASSION GIOVANNA ZANOTTO

Considerassion…. Risposta

Caro Honòrio, me novo amigo
dal core tuto talian
el me rispeto ghe digo
e ghe strenzo forte la man.

Sì, par servire el Signore
dal me paese son partìa
ma sempre gò dentro el core
un ricordo che non va vìa…

Ma na fortuna me ze capità
sicuro zè sta la providenza
e amissi taliani gò trovà
e cossì son in corrispondenza.

Honorio, Zaniolo, Juvenal e Tognon
amissi cari e boni che me dà alegrìa
tanto bravi, i scrive poesie e canson
ghe vojo ben e li saludo con questa poesia!

quarta-feira, 7 de dezembro de 2011

RINGRASSIAMENTO

RINGRASSIAMENTO
Honório Tonial



Gràssie mila a la sensibilità
Insieme al amor spiritual
Orassion a la vera casualità
Veder un sémplice acròstico
A reverenciar na pìcola entità
Ntel acaso scuro e agnòstico
Nutrir la transfigurassion
A la parola transformassion


Zontar cosi bela creatività
A unir devossion e fantasia
Nasser na granda divinità
Ornando na mera poesia
Tornando el vero Nadal,
Tèrmino del fin de ano
Òpera del delírio umano.

terça-feira, 6 de dezembro de 2011

ROBERTO TONUS

Parlemo 'l talian cio
Terça-feira, 29 de Novembro de 2011 22:55
De:
"robtonus"
Exibir informações de contato
Para:
hotohonorio@yahoo.com.br
Honorio, bonasera.

Per caso gó catá el to e-mail in'tela internet e gó capio che te parla 'l talian, 'l veneto come che ma gá insegna me pore nono.

Se questo scrito 'l riva fin da ti allora rispondeme qualche roba e cosí polen ciacolar un pochetin.

Stame bem cio.

Roberto

ROBERTO TONUS

Carìssimo Roberto.
L’è na imensa alegria ricever nantra comunicassion con parole Taliane. Ai me 85 ani,
darente ai 86 ( nato a 28/03/1926) la emossion la è tanta che me vien su el” pel de oca”
come costumemo dir noantri..
Par favor, digita “Blog do Talianedto” ntel Google e te vedarè che te si Riva al posto giusto.
Volaria saver el nome dea to sita.Anca vária caro che te mandessi el E-mail de due o trè pérsone del to sìrcolo de amicìsia par poder slongar la cadena dea fraternità;
Bevignisto al Giardin dei Amighi.
Un strucon de man del Nono Honório

MarleyTerezinha Pertile

Descripción: Esta Tese se desenvolve no âmbito de pesquisas sobre “bilinguismo e línguas em contato”, referente ao tema “manutenção e substituição do talian na região do Alto Uruguai Gaúcho”. Constitui-se em um estudo de caráter etnogeossociolinguístico, macroanalítico, envolvendo diferentes pontos de uma área geográfica significativa de confluência de duas variáveis – o português e as diferentes variedades dialetais provenientes da língua italiana. Como objetivos gerais, pretende: a) determinar os fatores mais relevantes e a proporção em que contribuíram para o fomento ou a substituição da língua originária de fora do país e que, no novo meio, compartilha traços de língua minoritária, seja pelo próprio contato das diferentes variantes da língua italiana entre si, seja pelo contato com a língua majoritária do novo país; b) contribuir para uma revisão do conceito de substituição e morte linguística como algo que se dá sincrônica e diacronicamente, na forma de um processo natural e irreversível, ampliando o conhecimento sobre o fenômeno da existência e permanência das línguas, bem como sobre o funcionamento e o entrelaçamento de sistemas linguísticos empregados por bilíngues; c) aportar, pelo resultado do estudo, possibilidades de implantação e implementação de uma política linguística voltada às necessidades da região. O enfoque volta-se para políticas de fomento linguístico dirigidas às minorias e não mais somente para a manutenção ou perda. O estudo segue a linha da metodologia dialetológica pluridimensional e relacional, que combina a dialetologia areal com a sociolinguística, através da qual se verifica em que pontos e em que dimensões e parâmetros o fenômeno em questão está ocorrendo, focalizando as suas interrelações no espaço. Mesmo nos estudos geolinguísticos, pouco se tem explorado temas dessa natureza. Neste sentido, o presente estudo distingue-se dos demais enfoques sobre language shift, geralmente monopontuais, centrados em uma comunidade bilíngue, ao comparar contextos diferentes e fatores condicionadores diversos em uma rede de pontos, mesmo que em número de apenas quatro. A coleta de dados nessas localidades incluiu as etapas de pesquisa dos aspectos históricos, estatísticos e demográficos e as entrevistas semidirigidas com simultaneidade de informantes. A partir da análise qualitativa das entrevistas semidirigidas e da quantificação dos dados das amostras estatísticas, os resultados identificaram diferentes fatores de manutenção e perda da língua de imigração. Houve perda significativa do talian que está vinculada a fatores como a política de repressão do Estado; ao papel da escola como instituição pública vinculadora de um ensino monolingualizador e monovarietal realizado somente através do uso do português; ao desprezo ou ausência de suporte institucional e ao grau de urbanização aliado à falta de uma conscientização linguística sobre os benefícios do bilinguismo e o uso e manutenção da língua de origem. Por outro lado, também se verifica que os fatores que mantêm o talian estão ligados, em maior força, à transmissão intergeracional e à concentração demográfica do grupo de fala (homogeneidade étnica). Também estão em destaque as atitudes positivas dos falantes em relação à língua de origem e o estado de isolamento das comunidades.

Autor(es): Pertile, Marley Terezinha -

JOVINO DAL CASTEL

Caro Honório, (el intermediàrio del Cel che porta messagii bele ala tera), gò paura che me robé la monegheta Gio. Son masa geloso, ma come sé vù che me dimandé el contato, mi sol posso far obediensa e ve mando el contato. Scrivéghe a ela che restarà tanto contenta e anca ghe piase tanto schersar. Ze tanto schersona, credo gnanca che sia mónega, guidea che ze drio imbroiarne. podé parlar in Talian che ndaré capirve cento par cento.
Giovanna Zanotto - de Roma

Carìssimo "fradel".
Na Bona Doménega!
Varia caro saver el indirisso eletrònico dea mónega italiana che la ga ilustrà la nostra " Viel dal celo"Màndeme almanco el nome giusto parche vui nominarlo nte un novo laoro che son drio far.
Te mando un strucon de man chel rissone ntel to cuor.
Nono Honorio

GIOVANNA ZANOTTO

Caro Honòrio
go visto che el ze sta contento del canto "Vien dal cielo" con le imagini che go messo....
Ghe digo che el canto me piazeva tanto, sia par le parole, sia par la meravejosa musica del nostro bravo Juvenal e cossì mi go messo le imagini.
Me ga commosso la vostra contentessa de queo che go fatto.....
El ze sta un onore par mi, conossare dee brave persone come vojaltri e sentire el vostro bon cuore.
Ghe auguro ogni ben e la saludo con riconossensa.....sr.Giovanna
( Ghe mando na foto dove son con la mama )

JOVINO DAL CASTEL

Cc: juvenal@portoweb.com.br

Carìssimo Honório mi guidea que con questa
me gavé robà la monegheta Gio.
Ma, alora, che se ciave la gelosia.
E viva! viva! la poesia.
Restemo tuti i due contenti
e ela adesso se vantarà
de vèrghene due pretendenti.
Vù sé el pi erudito de tuti i poeti taliani.
La vostra poesia ze oro che slusa
in questo mondo ignaro
Par questo la meto in testa
Che la me faga ciaro.

No sté ver paura,
ogni parola vostra
adornada cola vostra età
ze richessa pura.
Resto sempre sorpreso cola vostra umiltà
de dimandar consilii a un poareto come mi.
che poc'capisso de literatura.
Só sol dir quando na cosa ze bela e profonda
che vien dal cor sinsera e sentia
e alora ve assicuro che ze tanto pì che bela
la vostra divina poesia.

grassie
Juvenal

sexta-feira, 2 de dezembro de 2011

HELIO JOSÉ ORO

Se vedemo incora vanti ndar a Santa CatarinaSexta-feira, 2 de Dezembro de 2011 17:21


De: "hjobrasil@talian.net.br" Exibir informações de contatoPara: "Honório Tonial" Caro Honório... son sta contentíssimo anca mi par cognosserve e veder pi darente la persona del talian che tuti ghe vol ben - el nostro Honório!

Son qua ntela casa de Maróstica drio far su cose par el site, par la ràdio Talian, par el documentàrio... e altre cose par la nostra cultura taliana...

Maròstica... el me ga fato la interpretassion del "Caval Perso"... ga dito... sol podea esserghe cose de Tonial.

Qua se vede tanti taliani contenti col nostro laoro, e più de tuto, contenti par esserghe taliani.... tosatei de 5 ani che parla el talian....

Ma vanti dar a santa Catarina passo de novo a vostra casa para imparar un pochetin... la par el giorno 15 de dezembre

La Odete ga dito che va a vostra casa doménegha.... la vostra discípula...

Un Struconasso... a vu e fameia...

Helio Oro



From: Honório Tonial

Sent: Tuesday, November 29, 2011 11:02 AM

To: undisclosed recipients:





Caríssimo Helio.







Vui dirte che la to visita la me ga fato un gran ben.al corpo e al spìrito.. La nostra ossession la è la medèsimaa: Salvar e spandir el Talian..



Ti te gh’è grando vantaio parché te si pi zóveno, te dopari i strumenti moderni de registro e difusion . Anca altre virtù te le gavarè, seguramente.



Ma, la rincura dea nostra origine, la valorisassion dea nostra cultura e el omenaio ai nostri antenati i move i nostri impegni.



Insieme con i comunicadori dea radio Talian, comandada par Edgar Maròstica, nantro “fradel” Talian, con la compagnia de Valério Zanin de Maravilia, Odete Mingori de Palma Sola, Jacir Grando, de Erechim, Alcides Canton, de São José do Cedro,Dolcimar Gonçalves , de Gurama,,Sergio Grando, de Porto Alegre, Jovino Castel, de Porto Alegre, Luiz Radaelli de Lageado e tanti altri che i dovaria esser nominai. Tuti i scritori del Talian vivi o in Paradiso, come Rovilio, Costa, Giovanni Meo Zílio, Alzir Beltran, Pedro Parenti, Clementino Mancuzzo, Claudio Dalla Coleta”in memoriam” e Darcy Luzzatto , simbolisando quei che i mena avanti el nostro Talian scrito in prose e versi; scrivendo la epopéia dea nostra generassion.



Solo par dir che no semo mia nontri soli ma tanti drio spaiar la semensa nea terá grassa che la produsirà bei fiori e fruti.



Vui dirte solo due cose:



Prima Son drio pareciar un progeto che te lo mandaró quando lo finisso.



Secondo: Speto altre visite tue a casa mia.



Te desìdero salute e felicità.



To “fradel” Honório

ANA MARIA FERRABOLI

Querido Honório, cosa ze esser darente 86 ani? Ti te se ncora maridà! Que DEUS TE ABENÇÕE!


Muito criativo! Bela poesia...

Abraços...

Bom final de semana!

segunda-feira, 28 de novembro de 2011

Giorgia Miazzo

Carìssima Giorgia.


PROSPETO DEL TALIAN.


Prima de tuto, vui ringrassiarte par el tuo interesse del nostro Talian.
 Go idea che qualchedun , lassù al celo, el sarà drio mandar inspirassion.
Semo davanti  un laoro che podaremo e doveremo far noaltri due.insieme:Ti  e  mi.:
- Scambiar idée e stabilir fundamenti .
No semo mia drio  scominsiar na “reforma ortográfica” o solo na mudansa  de “conceti...”
Bisognará  scominsiar a formar el stampo, la sàgoma, la soada, un prinsìpio, el scomìnsio, in suma, i satoroni  de na filologia. linguìstica.
Proemo  dimandar:
- De chi saralo sto Talian?
Rovilio Costa, el me maestro, me amigo e mio giùdice el me ga dato na targa con la inscrission che   la consegna anca “Honório el se ga fato la Bíblia viva del nostro Talian...(!?)
Me sento indegno, incapace e devento solo un tegnoso rissercante. Mai pi., posso pretender de esser el “Paron”del Talian.
Ma alora, de chi saralo?
De Rovilio Costa, de Darci Luzzatto, de Paulo Massolini, de Lair Zanatta, de Giovanni Meo Zilio, dei scritori dea revista quatro Ciacoe, dei concorenti al Concorso Internacionale de Língua Veneta “ Mario Donadoni” de Bovolone , Verona, de tanti scritori e rissercanti del Talian o Talian Veneto?
-Saralo dea  Giorgia Miazzo o de Honório Tonial?  (E podaréssimo continuar mensionando sentenaie e sentenaie de simpatizanti de sto novo-eterno idioma.)
Ma el Talian no l’è mia solo scrito e studià.
 Soratuto, l’è parlà.
No solo ntel Brasil ma in squasi tuti i cantoni del mondo. onde i abita i dessedenti  dei   nostri imigranti.
L’è stà par quela che mi go volesto fondar la Assossiassion dei Apresentadori de Programa de Radio Talian Del Brasil – ASSAPRORATABRAS
Na mesa dusia de “prepotenti” i pensa de averla destruta. o sustituirla par nantra entità..!
La ga el so registro vigente assentà ntel cartorio de Erechim-RS e el so indirisso provisorio   atual l’è: Rua Marechal Rondon, 458. ntea stessa sita de Erechim.
L‘è par quela che Edgar Maròstica , Helio José Oro e diversi altri locutori  i ga fondá la RadioTalian del Brasil che se pol acessarla ntel computer digitando: talian@talian.net.br  e  che la va par ária 24 ore al di.
E  come ignorar  depì de cento emissore de ràdio con le so programassion taliane ?
De chi saralo el Talian?
Nol sarà de nissuni o el sará de tuti..!
Insegnanti, magari i è ciari come le mosche bianche..!
Mi ghen cognosso tantìssimi scritori Taliani.
Ogni autor  ga el so stilo, le sue particularità.
E tuti i defende el suo Talian.
El Talian de Luzzatto , de Mario Gardelin,  de Giovanni Meo Zilio, del autor de “Naneto Pipeta”, de Cecília Battaglin Ignazzi. e podariamo seitar squasi fin al infinito!!!
Ntea lege i costuma stabilir “Règole Petree”, imutàbile, sempiterne.
Noantri volemo pareciar fondamenti che i podesse rivar a un consenso e unificar, quanto possìbile la grafia e le règole de sintasse e tuta la strutura de sto idioma minoritàrio che l’é drio sgrandirse a ogni momento..
La nostra  eclètica proposission la se riveste de sossiologia e la include la antropologia.
Volemo far del nostro Talian na spèssie de “Speranto” de tuti i dialeti dei imigrnti.
Na língua  eclética e abrangente, sensa distinsion  qualsiassse  de confinamenti.
El nostro Talian el sarà veneto includente.
El sarà Talian veneto, Talian trentino,Talian friulano ( Furlan), Talian  ceciliano, Talian argentino, Talian austríaco, Talian germànico , Talian francese e cosita avanti.
El Talian del Brasil, o Talian portoghese el sarà ogeto de un studio profondo a rispeto de le sue particolarità.
El sarà, no solo un strumento de risserca, ma soratuto un modelo par i altri parlanti del Talian.
Par esempio:
“ vanti” , “avanti”o “davanti”
Tuti trè  i ga el so posto.
“Vanti”, vol dir “Prima”L’è rivà vanti  dea  piova.
“avanti”significa progression, continuità: Menemo “avanti  el Talian
.”davanti”averbio de posto.: I porta el crucifisso davanti la procission.
Son  seguro che la nostra proposission la rivarà al so destino.: Proponer  ai scritori e rissercatori del Talian, senò par altro, avaliar la rason de esser de questa poposission.

Erechim,2º/11/2011
Honório Tonial  ( ~~~~)




NA VÌSITA

Tempo bon, celo sensa nùgole, na arieta de primavera.
El me nono Francesco Dagani, un imigrante cremones, maridà co la me nona , la mantoana Arnesta Bachi el disea:
 “ El vendre l’è el di dea stimana prima del sabo chel deventa el ùltimo.
- Anca mi lo savea... disea la nona.”
Sol par dir que el vendre, 25 de novembre de 2011 l’è stato el di che Helio José Oro  me ga visità. e segnala un memoràbile incontro
Là par le nove  dea m tina, co i so strumenti de gravassion e la so marcante personalitá el me ga saludà con un strucon de man tanto spetà
. Se cognosseino par corespondensa dea informática.
I  oci, finestre del’ànima de sto Mensageroo del Talian i ga significà_ depì de mila  parole.
Go capio suito che Helio l’è predestinà a esser come el apòstolo Paulo col Vangelo  a divulgar el Talian par tuto el Brasil;
El me ga contà che l’è natural de Vanini , munissìpio del Rio  Grande do Sul , abitando ntea Bahia e girando par  tuto el Brasil semenando e difundido el idioma dei nostri antenati.
La sua  partissipassion ntea Radio Talian la marca un registro de feconda durabilità.
La so presensa a casa mia  la me ga fato renovar la me passion par salvar la cultura taliana.
Go speransa   che , laorando tuti insieme, i defensori del Talian i è`drio farghe onor a la nostra italianità.
,

sábado, 19 de novembro de 2011

Giorgia Miazzo

Para: "Honório Tonial" caro!!!


como vc vai?





tenho duvidas nas escritas do talian.





1 - o numero 2, achei traduzido com DO (talian sem mestre) e DOIS (dicionario)

os dois sao ok?

2 - è mehor PARCHEIO O PARCHEGIO?

3 - vc usa DOPERAR, mas eu sempre escutei DOPARAR, posso usa-lo?

SCRIVAR O SCRIVER?

NUMERI O NUMARI??

CAVAL O CAVALO?

FASSIL O FASSILE?

SCOMISSIA O SCUMISSIA?

4 - vc usa ADESSO, mas e so conheço DESSO, qual è justo?

5 - VECIO ao plural, porque faz VECII? COM DOIS II?

6 - è melhor FINIO O FINIDO? SPARIO o SPARIDO?

7 - o artigo!!!! UN?? porque nao ON??

8 - SOMEIA leva acento? e SOTOLINEA?





em geral, tenho que diser que o talian se parece ao veneto, mas nao è, è assim?

posso usar variacoes que eu escuto mais?





obrigada!

so proprio curiosa!!!!





--

dott.ssa Giorgia Miazzo

giorgiamiazzo@gmail.com

+39 3936511212

skype: joe77latina

quinta-feira, 17 de novembro de 2011

Dorvalino Dala Costa

Caro Amico Honorio Tonial.


Vanti dir che lo admiro molto per tuto coel che fé par el resgate de la nostra cultura taliana, devo dir che lé na gran felicitá poder ricever le vostre mensage e, cada olta che le ricevo,me cresce la colpa ntel me sentimento, par non poder ancora esser nda catarlo in vostra casa, che speto che sia presto
Son ndá in tel incontro dei radialisti che fá programi taliani in te la citá de Maravilia-SC, e devo dir che gá servisto par catar na maniera piú certa de far el me programa. Le palestre le state interessante,e na cosa che gó capiu bem lé stá che el Talian nol pol confundirse col l'italiano a no esser la dota dei dialiti portai coá in tel brasil per i nostri imigranti che i gá contributo par la formassion del Talian, che digo, lé stata la prima lengoa che gó impará
La lengoa Taliana la é nostra, par coesto bisonha unir forse de tuti, par che um dí la vegna esser la seconda léngoa del brasil, come vedo per l'intusiamo de coei che comanda coesto progeto. Ghe volaria, che el presidente dei radialisti, el mandesse ai só companhi, informativi sora la maniera de come far bem i programi tel rádio. Bisonha trucar speriense intrá de noantri, par tornarlo cada olta meio e, dentro de un único objetivo
Nono Honorio... scuseme par non esser ndato acora catarlo, ma fin che non riva la hora, che speto che sia breve, ve mando um bácio carinhoso come se fusse il mio nono, che non li gó conhossesti nhanca uno. Che Dio ve dae salute e tanti ani de vita, parche noantri Taliani ghemo tanto bisonho de vú. 
Del vostro conterano e sempre amico..... Dorvalino Dalla Costa.





Em 7 de novembro de 2011 06:58, Honório Tonial escreveu:







:

terça-feira, 15 de novembro de 2011

EVARISTO E ELBA ANDREOLA

Caro zio Honorio!


Gracie per il vostro augurio a la nostra picola Catarina. La ze berlla come un fior de camelia....

Un strucon, salute e tanti giorni felici

Elba e Evaristo







--------------------------------------------------------------------------------

Date: Fri, 11 Nov 2011 13:25:57 -0800

From: hotohonorio@yahoo.com.br

To:



Cara Elba







La nostra alegria par saver che na angeleta del Paradiso la se ga incarnà par farte deventar Nona nantra olta.Sarà un fior a ricamar el giardin dea Tonialada e compagnia.



Salùdeme i genitori dea Catarina e daghe un baso a la bambina in nome de noantri che spartimo el ringrassiamento al Creator par sto divino regalo.



Salute e felicità.







Honório e Wanda

sexta-feira, 11 de novembro de 2011

CLOVIS MENEGATTI

Pastas

Entrada (9)Rascunhos (77)EnviadasSpam[Esvaziar todas as mensagens da pasta Spam]Lixeira[Esvaziar todas as mensagens da pasta Lixeira]Atalhos de busca

Minhas fotosMeus anexos



Bate-papo[Exibir]Eu estou Disponível

6 Contatos online[Adicionar]

Eliana Marotto - Mais essa agora...marluce-alves@hotmail.com - Nadir Machado - AMAR É GOSTAR DAS PESSOA MAIS DO Q ELAS MERECEModetemingori@hotmail.com - X FEST ITALIA 2012 dias 04 E 05/05 mais de 27mil em premios, insc.fone 4936520150 site www.festitalia.net cwodycasa - Veranópolis - OcupadoNão listado? Novo bate-papoConfigurações





Minhas pastas[Adicionar uma nova pasta - Editar pastas]

Endrços eletrô...FernandaNopv idadesPaasta Mistero...Pasta de escri...sem títulosem título1



Ir para a mensagem anterior
Ir para a próxima mensagem
Voltar para as mensagensMarcar como não lida
Imprimir ResponderResponder a todosMover...Endrços eletrônicosFernandaNopv idadesPaasta MisterosaPasta de escritossem títulosem título1

Sinalizar esta mensagemRe: Fw: FW: Trocar e-mailsSexta-feira, 11 de Novembro de 2011 10:48

De: "clovis josé menegatti" Exibir informações de contatoPara: "Honório Tonial" Um grande agradecimento´`a esta pessoa que não envelhece, mesmo sendo chamado de NONO, nono palavra muito carinhosa, professor Honorio Tonial, a sua vida sempre será estendida conforme oque tiveres que complementar em tua ardua tarefa da vida. Qualquer dia devo ir até Erechim, e irei lhe visitar. Um grande abraço.

Io sono molto felice parlando con un mestre dele parole, un grande strucom de man. clovismenegatti@gmail.com





Em 7 de novembro de 2011 17:15, Honório Tonial escreveu:





De incoi in vanti scriveremo na riga in Talian
De hoje em diante escreveremos uma linha em Talian
Nono Honorio Tonial






Pastas

Entrada (9)Rascunhos (77)EnviadasSpam[Esvaziar todas as mensagens da pasta Spam]Lixeira[Esvaziar todas as mensagens da pasta Lixeira]Atalhos de busca

Minhas fotosMeus anexos



Bate-papo[Exibir]Eu estou Disponível

6 Contatos online[Adicionar]

Eliana Marotto - Mais essa agora...marluce-alves@hotmail.com - Nadir Machado - AMAR É GOSTAR DAS PESSOA MAIS DO Q ELAS MERECEModetemingori@hotmail.com - X FEST ITALIA 2012 dias 04 E 05/05 mais de 27mil em premios, insc.fone 4936520150 site www.festitalia.net cwodycasa - Veranópolis - OcupadoNão listado? Novo bate-papoConfigurações





Minhas pastas[Adicionar uma nova pasta - Editar pastas]

Endrços eletrô...FernandaNopv idadesPaasta Mistero...Pasta de escri...sem títulosem título1



Ir para a mensagem anterior
Ir para a próxima mensagem
Voltar para as mensagensMarcar como não lida
Imprimir ResponderResponder a todosMover...Endrços eletrônicosFernandaNopv idadesPaasta MisterosaPasta de escritossem títulosem título1

Sinalizar esta mensagemRe: Fw: FW: Trocar e-mailsSexta-feira, 11 de Novembro de 2011 10:48

De: "clovis josé menegatti" Exibir informações de contatoPara: "Honório Tonial" Um grande agradecimento´`a esta pessoa que não envelhece, mesmo sendo chamado de NONO, nono palavra muito carinhosa, professor Honorio Tonial, a sua vida sempre será estendida conforme oque tiveres que complementar em tua ardua tarefa da vida. Qualquer dia devo ir até Erechim, e irei lhe visitar. Um grande abraço.

Io sono molto felice parlando con un mestre dele parole, un grande strucom de man. clovismenegatti@gmail.com





Em 7 de novembro de 2011 17:15, Honório Tonial escreveu:





De incoi in vanti scriveremo na riga in Talian

De hoj em diante escreveremos uma linha em aTalian

Nono Honorio Tonial

quarta-feira, 9 de novembro de 2011

SALVASSION DEL T A L I A N

S A LVASSION DEL T A L I A N.


Nte un bel di de primavera ghe zera, na olta, un sordeto drio rosegar na scorsa de formaio de quel bon da gratar.
Con la cóa del ócio el ga visto un bruto gaton drio vardarlo , lecàndosse i mostaci…
El sordeto el ga dato un salto e el ze ndato scóndarse nte un buso soto la cassa dea legna.
Con el cuor a salti, el tremea come na stropa al vento forte…
- E, adesso … Ndove zela la mama mia? Quela bruta béstia la vol magnarme..!
Da là un poco el ga pensà:
- Mi stao chieto…el gaton el se stufa e el va via. E mi retorno a
magnar quel bon formaio…
Speta che te speta, dopo de un paro de ore e squasi avelio el sente na
ose che fà:”Au…Au….Au..”
El scioca le manine e el schiama.: -Viva…! Adesso ghe ze vignisto el can...
El mete la testa fora del buso e el sente na ongiada infernal che la scomìnsia a sofegarlo…!
Ma. Suito, el gaton el lo mola…
- Te si un gaton e te gh´è urlà come un can..!
- - Eh..caro. El di de incoi CHI NO SÀ ALMANCO DUE LÌNGUE, el ze perso par sempre…! Ghe responde el gaton.

terça-feira, 8 de novembro de 2011

VIEL DAL CELO. Letra Honório Tonial, Música Juvenal dal Castel Montagem Irmã Giovanna Zanotto.

Cara Gio, el poeta de El Vien dal Celo me ga rispondesto al
PPS e te invio con quel che mi ghe gó anca scrito adrio.
"Caro amígo Honòrio, Semo davanti la divina trinità
dela parola, dela música e dela imàgine.
El spírito dela parola sul veiculo dea mùsica cola
potensa dele imàgini traspassa i cuori dei òmini.
Adesso, caro fradel Honòrio, semo in trè. mi, vù e la
Sister Gio, una omana trinità fata de igualità ndove no
se distingue nè el pupà, nè el fìlio ma se sente el
spìrito che ne une.
Auguro de stinger sempre pì ei nostri spìriti e esser
sempre obedienti ai comandi che vien dal celo, comandi de
amor che vien par el nostro ben e dea omanità."

Caro Juvenal.
Bisognaria desfar le lagrime de emossion e transformarle
in tinta de oro par poder dirte dea me alegria ricevendo
quel meraveioso Arangio de quela benedeta mónega.
La letra e la mùsica le ga dato la inspirassion de
darghe vita anca par i Àngeli scoltarla.
Crédeme che semo davanti na bela pàgina dea nostra
vita.
Con questa òpera, mi e ti no podemo mai pi spartirse.
Alora , caro fradel de spiritualità , te
ringràssio e te saludo.

Caro Amigo Honòrio, voleo meio presente che questo par el
Nadal de 2011? Ze vegnesto de Roma It. par Giovanna Zanotto
(Sister Gio) na brava monegheta. grassie par tuto Juvenal

Estimados Amigos, encaminha PPs que vem de Roma It por
Giovanna Zanotto curtindo nosso trabalho musical e fazendo
essas montagens, uma nova maneira interessante de divulgar.

BAIXAR (ESPERE OS 45 SEGUNDOS E CLIQUE EM DOWNLOAD COMUM)

domingo, 23 de outubro de 2011

EDERSON VERTUAN

Para:
hotohonorio@yahoo.com.br


EDERSON - LONDRINA- PARANÁ
Prezada Professor Honório Tonial

Meu nome é Ederson e sou doutorando em Estudos Literários aqui na Universidade Estadual de Londrina, Paraná.

Admiro muito o resgate que o seu trabalho faz da língua Taliana e espero, um
dia, contribuir com a preservação desse conhecimento. É que estou planejando uma pesquisa de pós-doutorado
cujo intuito é valorizar, catalogar e descrever a formação da literatura Taliana.

Gostaria de pedir sua opinião sobre essa ideia ou conselhos, visto que o Sr. é um dos responsáveis
pela história literária do Talian.

Em virtude de seu trabalho, achei que seria apropriado entrar em contato,
algo que, por sinal, me deixa honrado e feliz!

Muito obrigado pela atenção!
Abraços!
Ederson Vertuan

Licenciado em Letras - UEL
Especialista em Língua Inglesa - UEL
Mestre em Letras - Estudos Literários - UEL
Doutorando em


Estimado Ederson.
Alegrou-me o recebimento de tua comunicação que mereceu inclusão no meu Blog do Talianeto que poderás acessar facilmente no Google,
Outrossim, solicito digitar USUARIO DISCUSSÃO TALIANETO, no Google. Aparecerá o Índice de diversos trabalhos meus em Talian.
Se puderes encontrar o VADEMECUM DO TALIAN que detalha a estrutura deste idioma,. poderás encontrar subsídios que reputo valiosos.
Colaborei com doutorandos da Universidade de Pelotas - RS e de Caxias do Sul que defenderam teses do Talian.
Se achares oportuno, podes contar comigo no que estiver o meu alcance;
Se tiveres a oportunidade de vir a Erechim seria uma inusitada satisfação poder recebe-te em m minha residência..

segunda-feira, 3 de outubro de 2011

LUIZ RADAELLI

Come se preghea sti ani



Sti ani, no fa mia tanto tempo cosi, tuti ghe tochea ndar in cesa par la messa tute le domeneghe. Co se sentiva sonar le campane bisognea farse svèlti, netarse, meterse su le mèio veste che se gavea e indrissarse via la cesa. Se’l dea, ndeven confessarse par dopo ciapar la comunion, se no’l dea sempre, ma al meno in tea pascola e tel natale. Bisognea confessarse e far la penitensa, scoasi sempre longa perche i preti ghe piasea darne na mucia de rosari e pater nostri che scoasi ne fea fastidio de tanti che i zera.

In cesa i òmini i ndea de na banda e le done de nantra. Le done coi vestiti sempre soto i zenòci e i òmeni ghe tochea ndar co la fatiota e el fassol in tea scarsèla. La spòrtola e la ombrela se le portea scoasi sempre insième.

Tel pulpito el prete fea la prèdica, longa che no se finia mai, longa come l’an dela fame, ma mi gò idea che la zera un bel poço pi longheta. Nte certe ocasion, le ndea altro che longhe, no le se finia mai. Tea ora de tor su le limòsine se scoltea lo sciocar dei schèi che i òmeni i trea rento la scatola che’l fabricier el portea in man. A quel tempo se preghea par tuto e ghera sempre preghiere tar tute le situassion. Quando se perdea qualcossa se preghea el Siqueris a Sant’Antoni, parchè l’era el santo dele cose perse, e quando se catea la roba persa, se disea che l’era un miràcolo. Fin par el guarir dele bèstie e par spaventar le ànime se preghea.

Ncoi ze tuto cambià. Le cese par che le se svoda e le persone par che le gà perso la tamontana. Sarà che no manca un poco pi de Dio ntea nostra vita? Penseghe su.

Colaboratore: Luiz A. Radaelli - Lajeado

quarta-feira, 28 de setembro de 2011

CAMBIAMENTI De uiz Radaelli

Cambiamenti

Co me desmissio scolto i osèi che i canta su i frutari e su le pèrgole del vignal, come par saludar la giornada che riva. Co vardo a torno vedo le piante che fiorisse fiori dei piu diversi colori. Perche ze dio scaldar, fin l’ária par che la sia mèio. Va via l’arieta freda del inverno e ariva insième coi colori dea primavera, i bèi di de sole che ne invita a la vita, a verder le finestre par che’l sole ndessa rento le case.
In tea colònia i scominsia a rabaltar la terra par somenar i grani e così preparare la nova stagione de racolta.
Compagno a tuto anca noantri semenemo i ani che’l Signor Dio nel dà. Co passa i ani binemo su bona parte de quelo che gavemo piantà. Arquanti i guadagna sòldi, altri salute, qualchedun arcoanti pedòci, ma tuti co i diventa vèci i guadagna na sbrancada de malegrassie, sia coi dolori de schena, de gambe, la tremarola o anca un bel par de ociai par compensare la dificoltà de veder i schèi. E mi che ve scrivo, par esser diferente, son resta gòbo, meso sordo e sensa denti. No ze mia na maraveia veder tuti questi cambiamenti? Par compensassion go sentisto i profumi dele primavere che oramai le ze ndate via.
Colaboratore: Luiz A. Radaelli – Lajeado

quinta-feira, 25 de agosto de 2011

Tocheti de Vita

NANTRI TOCHETI DE VITA
Honório Tonial


Ai sédase de marso de duemilaesìnque, un bel dioba dopo mesodì, là par le due ore, Erechim el ga ricevesto la vìsita del Presidente del Brasil: Luis Inàcio Lula da Silva , insieme con un paro de ministri e altra gente dea so laia.
Ntea piassa, davanti a Prefeitura se ga mucià depì de trèmila persone, vigniste de diversi munissìpii, co la condussion paga, nose sà par chi..!
In meso a sto mar de gente se ga postà el Bianchi, de star a la linha San Luigi, quà a Erechim, ntea strada che mena ai Nazzari, ndove se pol catar la cascata co le àque termae e co le so bele stòrie.
Tuti i vendri, là par le nove dea matina, el Bianchi el vien portarme el late e mi ghe compro anca un chilo de erbamate par stimana , propio na bona erba, fata ntea so tafoneta, par far el me scimaron…
Quel di disassete de marso, l.è rivà, tuto prosieta e el me dise:
- Incoi mi son deventà nantro omo...! Magìnete che el geri go ricevesto, a casa mia, la vìsita del Presidente del Brasil, el metalúrgico Luis Inàcio Lula da Silva...! Pi che la lotaria, la sorte granda..!
- Ma, zelo pròpio da vero..? Ghe dimando meraveià.
- Si, si...El me ga dimandà se gavea bisogno de qualcossa...
Go risposto che no semo mia drio ndar ben, mentre gavemo sta bruta seca parche fà tre mesi che no piove mia pi, ma se cata gente che la è pi mal ciapada che noantri...
El me ga vardà, dimandà la man drita, el ga vardà i cali dea me man..El ga dato na bela ridada..
- “Ah Ah Ah... Vardé quà, un bel esémpio... Incora el vive la fraternità, la solidarietà..!”
Dopo el ga piantà la so man in scarsela , el ga tirà fora un paco de note de sento reai, el le ga butade par ària e el me dise:
- “Par intanto le te bastarà par indrissarte.. Se te ocore incora parla con mi.!”
- E ti, le ghetu catade su tute e le ghetu contade..? Ghe go dimandà.
- Go mia fato ora parché lu el ga volesto saludarme par ndar via. Mi lo go ringrasià e ghe go dito che lu l,è pròpio brao. Adesso no ocore gnanca pi laorar ...
= E mi te ringràssio par la to bela storieta, parhé un vero Talian nol assa mia i soldi in tera e el li conta tuti suito.! La go finida mi.

sábado, 20 de agosto de 2011

Opinião de Honório Tonial (Erechim, Rio Grande do Sul)
Na data: 20 de agosto de 2011 as 11:20
Tudo pode acontecer!
O editorial analisando o quadro político-administrativo da Presidente Dilma leva o eleitor pouco afeito à economia, como nós, a uma incrível expectativa:
São Paulo foi um comprovado transgressor da Lei até receber uma visão celeste que o transformou num dos mais destacados apóstolos da Igreja Católica.
A Presidente, guindada ao cargo graças ao Lula, seu mentor, pode transformar-se na salvadora da pátria, extirpando a pobreza e a corrupção
Os elaboradores do orçamento, “ especialmente o baixo clero” podem comprometer a situação econômica do Brasil, afetada pela crise mundial, aprovando aumentos salariais.
A equipe econômica alardeia uma situação monetária vigorosa com bilhões de reservas para garantir a sustentabilidade.
As grandes reformas necessárias limitam-se a gastos fabulosos e nem sempre comprovados, em preparativos para embates esportivos. Enquanto isso, a saúde, a educação, a segurança e o controle da inflação juntam-se à impunidade e à falta de gestão.
O ser humano,matéria segue rumo à UTI e o lado espiritual cai no esquecimento;

sexta-feira, 19 de agosto de 2011

Caro Aloncio

Caro Aloncio
Go ricevesto la tua solissitassion a rispeto del idioma Talian e son restà gran contento;
Te “gh’è” ricevesto el numero 329 dea relassion det studianti del Talian.
Ntea Wikipédia te catarè .material par studiar el Talian. Basta ndar al Google e digitar : USUARIO DISCUSSÃO TALIANETO
Prossiga clicando em “UTILIZADOR... Ábritá o Ínidice.
Acessar Itens:7,26,27,29 e 32,
Comunicarme se te gh’è bio sucesso.
( Comunicar-me se obteve sucesso na busca)

Ie dimando el favor de rimeterne el E-mail de m almanco altre due perspne che le vol imparar el Talian
( Solicito o favor de remeter-me, pelo menos, dois E-mail ( endereço eletrônico) de , pelo menos , duas pessias que qieiram aprender o Talian.
Acessar tamb edm o Blog do Yalianeto

ALONCIO PIETRALONGA

Olá,

li seus textos no site talian.net.br porque comecei estudar talian recentemente. Sou natural do Epírito Santo mas atualmente moro em Minas porque estudo na Universidade Federal de Viçosa. Consigo entender bem o talian, mas ainda tenho dificuldade para formar frases. Gostaria de saber se o senhor pode me indicar algum material para estudar a gramática do talian, tenho dificuldade, por exemplo, em usar a palavra "ghe" e fazer frases negativas, não entendo quando se usa o "mia".


Agradecido,
Aloncio Pietralonga

quinta-feira, 28 de julho de 2011

INEGNNO TALIAN

INSEGNANDO EL TALIAN.Copia
ENSINANDO O TALIAN

El TALIAN l´è la nostra vera Lìngua., parlada par i dessendenti dei imigranti.
O Talian é a nossa verdadeira língua, falada pelos descendentes dos imigrantes.
Par leder el Talian bisogna imparar la pronunsia de serte letre.
Para ler o Talian é necessário aprender a pronúncia de certas letras.

LETRA C c :

C i a c e ci c i o c i u
Tcha tche tchi tcho tchu

C i a v e c e l o c i c a c i o d o c i u c a
Tchave tchelo tchica tchodo tchuca
Chave céu prêsa (de rapé) prego porre

Osservar: Ntea pronùnsia : CIA,CIO,CIU la letra “i” la ( è muta. )
Observar : Na pronuncia:CIA,CIO,CIU a letra “i “ é muda .
Cia ce ci cio ciu
Tcha tche tchi tcho tchu

Facia El se ga taià la facia co la faca.
Fatcha. El se ga taià la fatcha co la faka
Ele se cortou a face com a faca

Bocia - el zuga la bocia co la man sanca.
Botcha – el zuga la botcha co la man sanka
Ele joga a bocha com a mão esquerda.

Ca che chi co cu
Ka ke ki ko ku

Casa vache pochi toco cuna
Kasa vake poki toko kuna
Casa vacas poucos pedaço berço







G g gia ge gi gio giu


Osservar: Ntea pronunsia: Gia, gio,giu : La letra “i” LA È MUTA
Observar : Na pronúncia : Gia,gio,giu : Aletra “”i” É MUDA

Giacheta gelosia pagina gioia giugo
Djaketa djelosia padjina djoia djugo
Casaco ciúme página jóia jôgo

Ga ghe gui go gu

Gato ghebo fighi gola gucia
Gato guebo figui gola gutcha
Gato cocheira figos gula agulha.


Nha gne gni gno gnu
Nhá nhe nhi nho nhu

Rogna gnente pugni legno gnuca
i
Sarna nada socoss madeira nuca


Quando gavemo ditongo pronunsià. finio in “io”,par far el plural la letra “i”la se dópia.
Rio = rii zio = zii ginásio = ginasii velório = velorii, etc.....

Magari:
Vecio = veci recia = rece mucio = muci vecia = vece etc
(parche la “i” la è muta.



Quando gavemo sostantivi femenini singolari finidi par “ea” dopiemo la letra “ee” par far el plural:
Quando temos substntivos femeninos terminados por “ea” dobramos
A letra “ee”para fazer o plural:
Idea – idee cea = cee
Idéia=idéias pequena = pequenas

Tute le parole che le scomìnsia par la consonante “ z “le resta compagne.:
Todas as palavras que começam por “z”permanecem iguais na grafia
Zaldo zero zampa
Amarelo zero pata ( de animal)

La ùnica consonante dópia la zé la “SS” in medo de due vogae.:
A única consoante dobrada é o “ss” no meio de duas vogais:
Messa casseta pessi basso nissuni
Missa caixinha pixes baixo ninguém

Na “s” sola in medo a due vogae la sona come 3”z”
Uma “s” sozinha no meio de duas vogais soa como:zzz.
Cesa casa sfesa
Igreja casa fresta


La letra “h”la doparemo solo in medo la parola.
A letra “h” é utilizada só no meio da palavra.
Vache braghe fighi
Vacas calças figos

Ntel Talian no gavemo mia le letre :j k w x y
No Talian não usamos as letras : j k w x y.



Gavemo sìnque vogae : a e i o u
Temos cinco vogais : a e i o u


Quìndase consonante : b c d f g h l m n p q r t v z
Quinze consoantes b c d f g h l m n p q r s t v z

Le consonante: b e p, nasalante le vien pressedeste dea consonante “m”
As consoantes b e p , nasalantes vêm precedidas da consoante “m”
Limbo colomba tempo compagno
Limbo pomba tempo igual





El Talian el dòpera solo due assenti : ( ` ) grave ( ´ ) aguto
O Talian utiliza só dois acentos : ( ` ) grave ( ´ ) agudo

COME DOPERAR I ASSENTI:
COMO USAR OS ACENTOS:

1ª. RÈGOLA - PAROLE CON LA ÙLTIMA SÌLABA TÒNICA FINIDA PAR VOGAL:
1ª.REGRA - PALAVRAS COM A ÚTIM SÍLABA TÔNICA TERMINADA POR VOGAL:
a) - GRAVE O CRASE ( PAR TONALITÀ VERTA.)
a) - Grave ou crase (para a tonalidade aberta
Pupà cafè depì vedarò prosperità comunicarò nò etc...
Papai café mais verei prosaperidade comunicarei não, etc….

b) - AGUTO ( ´ )PAROLE CON TON BRANDO O SERÀ..:
b) - Agudo ( ´ ) Palavras com tonalidade branda ou fechada:
Vardé pié incó zé
Olhai pés hoje é


3ª – PAROLE PROPAROSSITÒNICHE:
c) - GRAVE O CRASE: ( TONALITÀ VERTA)
Famèlica simpático catechètico òpera, etc
Esfomeada simpática catechético ópera


d - AGUTO ( ´ ) TON SERÀ
Mónega fémena tímido núgole.
Irmã –freira mulher tímifo nuvens.


Le altre parole le obidirà la ponuncia secondo le zé parlade e ntel so contesto.
As outras palavras obedecerão à pronuncia conforme são proferidas no seu contexto.
Erechim, Janeiro de 2010

Honório Tonial

quinta-feira, 21 de julho de 2011

RADIO TALIAN

Son rivà! ( Cheguei!)
talian@talian,net,br
Salvemo el TALIAN
Nono Honório Tonial

quarta-feira, 20 de julho de 2011

MAIANA SCODRO

Mensagem a um amigo

Durante toda minha vida,
muitas pessoas passaram por mim,
dia após dia.
Mas somente algumas dessas pessoas,
ficarão para sempre em minha memória.

Essas pessoas são ditas amigas,
e as levarei para sempre em meu coração,
às vezes pelo simples fato de terem
cruzado meu caminho,
às vezes pelo simples fato de terem dito
uma única palavra de conforto quando eu precisei.
Às vezes por ter me dado um minuto de sua atenção,
e me ouvido falar de minhas angústias,
medos, vitórias, derrotas...

Às vezes por terem confiado em mim,
e me contado também seus problemas,
angústias, vitórias, derrotas...
Isso é ser amigo: é ouvir, é confiar, é amar.
E amigos de verdade,
ficam para sempre em nossos corações,
assim como as pegadas na alma, que são indestrutíveis.

À você meu amigo:
você é muito especial e importante para mim.
Eu te adoro muito.
Sua amizade para mim tem um valor enorme,
e nada que eu possa dizer à você,
pode ser tão especial ou mais significativo
do que sua amizade para mim.


Feliz Dia do Amigo!


-


Beijos!!!

MARIANA

domingo, 17 de julho de 2011

RADIO TALIAN

Ir para a mensagem anterior | Ir para a próxima mensagem | Voltar para as mensagensMarcar como não lida | Imprimir ResponderResponder a todosMover...Endrços eletrônicosFernandaPaasta MisterosaPasta de escritossem títulosem título1
Sinalizar esta mensagemRE: Invito per la rádio TalianDomingo, 17 de Julho de 2011 21:32
De: "Evaristo Andreolla" Exibir informações de contatoPara: hotohonorio@yahoo.com.brEstimado Tio
Recebi o endereço eletrônico da rádio Talian. Muito obrigado.
Farei bom uso
Evaristo



--------------------------------------------------------------------------------
Date: Tue, 12 Jul 2011 14:11:23 -0700
From: hotohonorio@yahoo.com.br
Subject: Invito per la rádio Talian
To:

Gavemo el piazer de mandarve el indirisso elétrònico dea nova rádio Talian.

Gavemo la oportunità de farghe un omenaio ai nostro antenati La zé la maniera de fare nostra colaborassion.

Salute, pace e prosperità a tuti i Taliani veneti.

Nono Honório Tonial



Indirisso :talian@talian.net.br


ResponderResponder a todosMover...Endrços eletrônicosFernandaPaasta MisterosaPasta de escritossem títulosem título1Ir para a mensagem anterior | Ir para a próxima mensagem | Voltar para as mensagens Selecionar a codificação da mensagemASCII (ASCII)Grego (ISO-8859-7)Grego (WINDOWS-1253)Latim-10 (ISO-8859-16)Latim-3 (ISO-8859-3)Latim-6 (ISO-8859-10)Latim-7 (ISO-8859-13)Latim-8 (ISO-8859-14)Latim-9 (ISO-8859-15)Europeu Ocidental (850)Europeu Ocidental (CP858)Europeu Ocidental (HPROMAN8)Europeu Ocidental (MACROMAN8))Europeu Ocidental (Windows-1252)Armênio (ARMSCII-8)Báltico (ISO-8859-4)Báltico (WINDOWS-1257)Cirílico (866)Cirílico (ISO-8859-5)Cirílico (KOI8-R)Cirílico (KOI8-RU)Cirílico (KOI8-T)Cirílico (KOI8-U)Cirílico (WINDOWS-1251)Latim-2 (852)Latim-2 (ISO-8859-2)Latim-2 (WINDOWS-1250)Turco (ISO-8859-9)Turco (WINDOWS-1254)Árabe (ISO-8859-6, ASMO-708)Árabe (WINDOWS-1256)Hebraico (856)Hebraico (862)Hebraico (WINDOWS-1255)Chinês simplificado (GB-2312-80)Chinês simplificado (GB18030)Chinês simplificado (HZ-GB-2312)Chinês simplificado (ISO-2022-CN)Chinês simplificado (WINDOWS-936)Chinês tradicional-Hong Kong (BIG5-HKSCS)Chinês tradicional (BIG5)Chinês tradicional (EUC-TW)Japonês (SHIFT_JIS)Japonês (EUC-JP)Japonês (ISO-2022-JP)Coreano (ISO-2022-KR)Coreano (EUC-KR)Tailandês (TIS-620-2533)Tailandês (WINDOWS-874)Vietnamita (TCVN-5712)Vietnamita (VISCII)Vietnamita (WINDOWS-1258)Unicode (UTF-7)Unicode (UTF-8)Unicode (UTF-16)Unicode (UTF-32)| Cabeçalhos completos Responder Responder a todos Encaminhar Encaminhar


Busca de email

ROBRTO GIOVANNI ZANIOLO

Cari amissi.................mondoveneto: CIAO!

Grassie a Honorio Tonial go rissevesto
ancó sto gran regáeo!
www.talian.net.br
Che sorpresa, che maravejia, che laoro fato ben!

E pensar che tanti me domandéa
de far de manco scrívare in véneto
che tanto nessuno me capiría...!

Mi, invesse, tanto caro gavaría
che me mandé pure regoearmente
tute le notissie che gaví.

E voría tanto spartire cussí
sta gran beessa
a tuti i amissi.

Grassie Honorio, grassie a tuti
, co´n abrasso e un strucón,
e na paca so na spáea!

Roberto, amissimondoveneto
dáea Germania










*****************************************************************************************************************************

http://amissimondoveneto.jimdo.com/ Roberto G. Zaniolo - Germania

sexta-feira, 15 de julho de 2011

LA INVÌDIA

INTRODUSSION.

Parlar, leder e scriver el TALIAN el pol tornarse fàcile o difìcile.
No sarà mia dificultoso a chi lo stùdia , lo lede o lo scrive continuamente.
Bisogna imparar tante cose se volemo unificar la nostra lìngua, o sia, doperarla sempre dea stessa maniera e tuti compagni.
Tante olte se scolta le programassion de ràdio e un dei apresentadori el salta fora co sto despropòsito:
-“ La pergunta ( o pregunta) de sto mese la è questa..”.
Par l’amor de Dio .. : bisogna dir : “ La domanda ( o dimanda) de sto mese.
Tante olte se truca le parole e vien fora tuto a la reversa:
- Tonin, va via dal compare Ménego com sta garafeta e domàndeghe se el pol imprestarte un poco de oio de màndola par ónderghe la pansa dea mama che n la stà mia ben.
Tonin el core dal sàntolo Ménego e el ghe dise:
El pupà el ga dito se podì imprestarme un poco de òio de pansa par ónderghe la màndola dea mama, dentro de sta garafeta...!
Par questo, semo drio tornar pùblico nantro libreto ciamà TALIAN PAR TUTI..!
Lo gavemo spartio in trè parte:
El Abessedàrio, la Gramàtica e sucedimenti dei nostri primi imigranti.
Ghe sarà anca un poca de fantasia che la revela na caraterìstica dea me maniera de scriver.
La revision, fata par ROVILIO COSTA, un vero standarte dea nostra Cultura Taliana, comprova la necessità dei nostri apresentadori de Ràdio , e adesso anca de Television, a mostraghe a tuti che el parlar dei nostri noni l’è belche salvo.






LA INVÌDIA.
A INVEJA.
Tante olte na bruta invìdia la pol deventar na bela virtù.
Muitas vezes uma grande inveja pode transformar-se numa bela virtude.

Go fato na speriensa quando era zóveno e scominsià a far el me primo negòssio.
Fiz uma experiência quando era jovem e comecei a fazer o meu primeiro negócio.

Son ndato vender casai de reprodutori suini “Duroc” dea gamba curta.
Fui vender casais de reprodutores suínos “Duroc” da perna curta.

I era ben rossi e se podea far tanta bagna que la ghea tanto valor.
Eram bem vermelhos e se podia fazer muita banha que valia muito.

El progeto del scomìnsio lera vender un casal a ogni agricoltor.
O projeto inicial era vender um casal a cada agricultor.

Quando son rivà a la prima faméia go dimandà ndove stéa el comissàrio.
Quando cheguei na primeira casa perguntei onde morava o quarteirão.

- El “sotocoa”..? me ga dimandà el veceto chel bruschea le vigne.
- O “ rabicho”..? perguntou-me o velhinho que podava as parreiras.

Go fato el primo negòssio col comissàrio seanca ghe go fato un grando disconto.
Fiz o primeiro negócio com o quarteirão embora tenha-lhe dado um grande desconto.

Par invìdia, credo mi, tuti i ghenà comprà, anca depì de un casal tante olte.
Por inveja, creio eu, todos compraram, até mais que um casal muitas vezes.

Se na tosata la se compra un vestito novo, so sorela o visina le compra anca ele.
Se uma garota compra um vestido novo, a irmã ou a vizinha compram também.

El prèssio del milio le bon. Alora, tuti i se mete a piantarlo.
O preço do milho é bom . Então, todos começam a plantá-lo.

El prèssio dei porsèi lè basso. Tuti i se ferma de slevarli.
O preço dos suínos é baixo. Todos param de cria-los.

Conforme la lege dea oferta e dea risserca, el prèssio el se truca.
Conforme a lei da oferta e da procura os preços mudam.

LA OSELADA.
A PASSARINHADA.

Na olta al ano, almanco, se costumea far na oselada granda.
Uma ez por ano, ao menos, costumava-se fazer uma grande passarinhada.

- Ghe saralo cosa mèio do che oseleti al tocio con polentina e vin negro..?
- Haverá coisa melhor que passarinhos ao molho com polentinha e vinho tinto..?

- Me par fin de sentir el odor de seole e scoltar le cantade che se fea..!
- Parece-me até de sentir o aroma das sebolas e ouvir as cantadas que fazíamos..!

No se gavea s-ciopi e ganca munission che bastasse par copar i osèi.
Não tínhamos espingardas e nem munição che chegasse para matar os passarinhos.

Alora doparéino le tràpole e la rede fata aposta.
Então usávamos as arapucas e a rede feita especialmente.

I mèio osèi i era le passarete che le fea dano tel formento semenà.
O melhores passarinhos eram, os tico-ticos que causavam estragos no trigo semeado.

Ghinera tanti que i fea vere nùgole e i sighea, cose da mati.
Havia tantos que formavam nuvens e gritavam, feito doidos.

Dopo de bem rostidi se pol magnarghe i ossi e tuto.
Depois de bem fritos pode-se comer-lhes os ossos e tudo.

Se ghe cavéa le pene com caprìssio par no rómperghe a pele.
Eram depenados com capricho para não estragar-lhes a pele.

Par tràpola, doparéino un taolon alsà par un bacheto ligà com spago.
Coimo arapuca usávamos um taboão sustentado por um suporte amarrado com barbante.

Ghe metéino soto na sbrancada de sémola e ndéino scóndarse .
Colocávamos embaixo um punhado de farelo e íamos nos esconder.

Quando le passarete le ndea magnar la sémola se tirea el spago.
Quando os tico-ticos iam comer o farelo puxava-se o barbante

Par armar la rede, se verdea un trodo in meso le scapoere.
Para armar as redes fazia-se um trilho no meio da capoeira.

Dopo de armada se parea i osieleti con sassade, osade e sifolade.
Depois de armada tocava-se os passarinhos com pedradas, gritos e assobiadas.


EL SÙCARO ROSSO.
O AÇÚCAR MASCAVO.
Se ndea taiar la cana grossa al inverno, insima el monte.
Ia-mos cortar a cana grossa no inverno, em cima do morro.

Te sto posto no la ciapéa mia la brina e la se mantegnéa bem dolsa.
Nesse lugar ela não apanhava a geada e mantinha-se bem doce.

Bisognéa spelarla ben e taiarghe le ponte che se ghe ciaméa sime.
Era necessário pelá-la bem e cortar-lhe as pontas que chamávamos feno.

Co la careta piena se portea la cana fin al torcio ndove la era mazenada.
Com a carroça cheia levava-se a cana até o engenho onde era esmagada.

Vignia fora la guarapa che la butàino tel padelon con fogo soto.
Obtinha-se a guarapa que a colocávamos no panelão com fogo embaixo.

Dopo bisognéa missiar fin che la pasta la se tornasse granolenta.
Depois era necessário mexer até que a pasta se tornasse granulosa.

Le balete de sùcaro rosso le servia par indolsar el cafè o magnarle col pan.
As bolinhas de açúcar mascavo serviam para adoçar o café ou comer com pão.

Co la guarapa se podea far anca el melà che lè na spèssie de sùcaro molo.
Com a guarapa podia-se fazer também o melado que é uma espécie de açúcar mole.

Mi gavea na gran amirassion ai diversi bei colori dea scorsa dea cana grossa.
Eu tinha uma grande admiração pelas diversas cores lindas da casca da cana grossa.

Se metéa via el sùcaro e el melado dentro dele late de petròlio.
Guardava-se o açúcar e o melado dentro das latas de querosene.

ANIVERSÀRIO.
ANIVERSÁRIO.

Tei primi tempi no se costumea far comemorassion de aniversàrio.
Nos primeiros tempos não se costumava fazar comemorações de aniversário.

- Come far par far la festa de quatòrdase fioi e el pupà e la mama..?
- Como fazer para a festa de quatorze filhos e o papai e a mamãe ?

Me ricordo che voléa compir i disdoto ani par poder star sù in filò.
Recordo-me que desejava completar dezoito anos para poder ficar de pé nos serões.

A casa nostra la mama la ricordea quando se compia vintiun ani.
Em nossa casa a mamãe lembrava quando completava-se vinte e um anos.

- Incoi, Mandolin, te deventi paron del to naso. Fa giudìssio, èh.?!
- Hoje, Amendoin, tornas-te dono do teu nariz. Cria juizo, heim.?!

E me fradel Gervàsio lera pròpio birbante . Alora el ghe dimandéa:
E meu mano Gervásio era mesmo malandro. Então perguntava:

- Mama... Elo vero che quando se va a morose se deventa tosatèi..?
- Mamãe... É verdade que quando se namora a gente se torna criança..?

Nò lè mia vero... Chi elo stà dìrte sta gran stupidità..?
Não é verade... Quem foi que te disse tamanha estupidez..?

- Nissuini... Ma, mi go visto el Toi drio ciuciarghe la teta dea so morosa.
- Ninguém.. Ma, eu vi o Toi chapando o sei da namorada dele.

No sò mia parché i ghe ciaméa Mandolin a Gervàsio.
Não sei porche chamavam Amendoim ao Gervásio.

Na cosa que i costuméa far lera tirarghe le rece ai aniversarianti.
Uma coisa que costumavam fazer era puxar as orelhas dos aniversariantes.

El di de incoi se fa feste de aniversàrio com veri sentimenti comersiai.
Hoje festejam-se os aniversários com verdadeiros sentimentos comerciais.

La Prima Comunion e la Crésema le era marcade come festività.
A Primeira Comunhão e a Crisma eram assinaladas como festividades.

EL PANGARÈ DE GIGIO CATARIN.
O PANGARÉ DO LUIZ TONIASSO.

Gigio Catarin lera un scapolon , orbo un ocio, brao de laorar e bona persona.
Luiz Toniasso era um solteirão, cego de um olho, trabalhador e uma boa pessoa.

Lera nostro visin e se ndea a messa insieme tante le doméneghe.
Era nosso vizinho e íamos à missa juntos muitos domingos.

Quando tornéimo indrio se costume zugar carere co i cavai, lavia da Tèbio.
Quando retornávamos era costume apostar carreiras com cavalos, lá no Eusébio.

Le strade, a quel tempo, le era storte che le paréa bisse invelenade.
As estradas, naquele tempo, eram tortas como cobras envenenadas.

Ma , là, ghera un toco de strada drita e piana che la parea fata aposta.
Mas, lá havia um pedaço de estrada reta e plaina que parecia feita de propósito.

Se gavea tanti cavai mistissi a parilieri, o sia, bravi da córer.
Tínhamos muitos cavalos mestiços de parelha,ou seja, bons para correr.

Pena vanti de scominsiar a corer el Gigio el ndea scónderse tel mato, col Pangarè
Um pouco antes de iniciar a corrida o Luiz ia esconder-se no mato, com o Pangaré.

Un bel di ghe son ndato drio e me ga tocà veder na cosa strània:
Um belo dia fui seguí-lo e tive que assistir a uma coisa estranha:

Dopo de ligar el caval te un soco de pianta el ghe dea na man de bote..!
Depois de amarrar o cavalo num toco de árvore dava-lhe uma tusina de lasso..!

La pora bèstia la deventéa squasi mata de tanto spaurada.
O pobre animal ficava quase louco de tão assustado.

Dopo, lera solo montar su, dar na osada che el pangarè el zolea.
Depois, era só montar , dar um grito che o Pangaré voava.

I PORCHI GRASSI.
OS PORCO GORDOS.

Parché ghinera tanti, el prèssio lera massa basso par vénderli.
Porque havia muitos, o preço era muito baixo para vendê-los.

Alora bisognéa coparli e far salame, bagna e carne tea conserva.
Então era necessário abatê-los e fazer salame, banha e carne em conserva.

Se gavea el aiuto dei visini, squasi tuti bravi de laorar te sti mistieri.
Tinha-se a ajuda dos vizinhos, quase todos entendidos nesse assunto.

Al luni se parecea tuto : lavar la tola, el brondo e el casson dea bagna.
Na segunda-feira arrumava-se tudo: lavar a mesa, o panelão e o caixão da banha.

Anca se catea i gropi de pin par el fogo e se usea le fache co la mola.
Também achava-se os nós de pinho para o fogo e afiava-se as facas com o rebolo.

Al marti de matina bonora se scomissiéa el laoro de copar i porchi.
Na terça-feira cedo iniciava-se a tarefa de carnear os porcos.

Col caneco se ciapea el sàngue par dopo far la morsìlia rossa.
Com a caneca recolhia-se o sangue para depois fazer a morcilia vermelha.

Tei primi tempi se costuméa cavarghe el coro par vénderlo al scarparo.
Nos primeiros tempos costumava-se tirar o couro para vendê-lo ao sapateiro.

Par tirarghe via la bagna se ciamea un spessialista: el “tiracoro”.
Para retirar a banha chamava-se um especialista: o tirador de couro.

Un paro de ore dopo ver copà i porchi la natura la ciamea due spèssie :
Algumas horas após a carneção a natureza chamava duas espécies:

I corbi che i zoléa par ària e i bùlgari de Cacique Doble.
Os corvos que revoavam pelos ares e os índios de Cacique Doble.

I primi i fea la netìssia dea sporcaria e ai secondi se ghe dea le teste .
Os primeiros limpavam as sujeiras e aos segundos dava-se as cabeças .

I SALAMI, I OSSACOI E LE GRÉPOLE.
OS SALAMES, AS COPAS E OS TORRESMOS.

Par far salame bon bisogna obedir a un vero ritual.
Para fazer um bom salame é necessário obedecer a um verdadeiro ritual.

1º - Masenar la carne. la sera vanti de insacarla tei budèi.
1º - Moer a carne, a noite antes de ensacá-la nas tripas.

2º - Assarla in riposo imuciada come na torta de quatro dei de altessa.
2º - Deixá-la em repouso amontoada como uma torta de quatro dedos de altura.

3º - Méterghe un deo de sal ben fino insima, tocheti de lardo e aio pestà.
3º - Colocar-lhe um dedo de sal fino por cima, pedaços de toucinho e alho esmagado.

4º - Matina drio, missiar la pasta de carne, insacarla tei budei e ligar i salami.
4º - Manhã seguinte, mexer a massa de carne, ensacá-la nas tripas e amarrar os salames.

5º - Méterli tele stanghe, uno darente laltro e farghe fumassa un paro de di.
5º - Colocá-los nas varas, um próximo ao aoutro e fazer fumaça por alguns dias.

( Tanti i costuma méterghe un poco de vin bianco e trenta par sento de sal.)
( Muitos costumam colocar um pouco de vinho branco e trinta por cento de sal).

Par far salami boni no se pol mia méterghe rento nervi e gnanca ossi.
Para fazer salames bons não se pode juntar-lhes nervos e nem ossos.

El péaro no lè mia doperà par tuti i fabricanti. I lo mete intiero o mazenà.
A pimenta não é usada por todos os fabricantes. Colocam-no inteiro ou moído.

I porchi de sti primi tempi i gavea poca carne e tanta bagna.
Os porcos dos primeiros tempos possuíam pouca carne e muita banha,

Se gavea el costume de darghe le custele ai visini che lori i fea el stesso pi tadi.
Tinha-se o costume de doar as costelas aos vizinhos que faziam o mesmo mais tarde.

Con le grépole se consea i radici e anca i fasoi.
Com os torresmos temperavam-se a chicória e também o feijão.

SEMENSA DE SUCA


Zio Poleto l’è un apresentador de programa radiofónico de Talian de Chapecò, Santa Catarina.
Birbante e scherson, el me dimanda par el telèfono:
- Ghetu belche laorà in colònia..?
- Si...ghe rispondo presto. Fato de tuto, fin rabaltà piante.
- E ghetu anca piantà ingùrie..?
- Anche suche e cocùmeri...
- Noantri, qua a Chapecó, piantemo solo le semense...!
Alora me ga vignisto in mente la stòria del me poro nono materno Francesco Dagani, un cremonés che i ghe ciamea “ Fasolin ,”no sò gnanca parché.
“ Na olta un tosato el se ga meraveià parché na suchera la gavea un fior chel someiea un girassole.
El seitea vardarlo e el ga visto che ga scominsià cresser na suca marina , pròpio de quele bone de far tortèi, granda come un dispropòsito.
La era insima el monte e lu el la ga querta de cane de mìlio parché no i la robasse.
Tuti i sabi el ciapea la s-ciopa carga de baletoni e el disea chel ndea cassar macuchi, seanca ghinera ben pochi.
Invessi, el ndea zaminar la suca che dopo tre mesi la pesea passa sento chili.
- Ghe cavo le semense e fasso na piantaion che devento sior..! El se la pensea.
Ma, un bel sabo el riva insima el monte e nol vede pi la suca.
El varda se ghe sia qualche pesta, de gente o de bèstie ma nol vede gnente.
Dopo de ver rissercà da partuto el se invia banda casa con el cuor in man .
Ghe parea de ver scoltà el cantar de un macuco tel caponeto de mato .
El va dentro e, cossa védelo..?
La suca marina con un fasso de “ cóa de musso” e sielde che ghe vignia fora dea pansa..!
El va pi darente e salta fora la porca ruana cativa cofà na brespa. El sente che la ga i mas-ceti parché i scomìnsia sigar.Ghinera nassesto sete.
Dopo del disgusto lè deventà anca contento parché adesso el gavea na sgnarada de porchi par onder le pignate.”
Finida la stòria el nono Francesco el se intorcea i mostasci e el disea:
- Se no ghe credì contèghen una someiante.
Me par fin da véderlo, sentà tea banca darente el sinamon, drio taiarse el tabaco co la brìtola.


COM LA PAROLA, D I O GA FATO EL MONDO..!
PARADIGMA DEL VERBO PARLAR :

MODO INDICATIVO

PRESENTE (Adesso)
Mi parlo Eu falo
Ti te parli Tu falas
Lu el parla Ele fala
Ela la parla Ela fala
Noantri parlemo Nós falamos (masc.)
Noantre parlemo Nós falamos (fem.)
Valtri parlé Vós falais (masc.)
Valtre parlé Vós falais (fem.)
Lori i parla Eles falam
Lore le parla Elas falam.

IMPERFETO ( prima )

Mi parlea Eu falava
Ti te parlei Tu falavas
Lu el parlea Ele falava
Ela la parlea Ela falava
Noantri parléimo Nós falávamos (masc.)
Noantre parléimo Nós falávamos (fem.)
Valtri parlevi Vós faláveis (masc.)
Valtre parlevi Vós faláveis (fem.)
Lori i parlea Eles falavam
Lore le parlea Elas falavam

PERFETO ( El ieri )
Mi go parlà Eu falei
Ti te ghè parlà Tu falaste
Lu el ga parlà Ele falou
Ela la ga parlà Ela falou
Noantri gavemo parlà Nós falamos (masc.)
Noaantre gavemo parlà Nós falamos (fem.)
Valtri gavè parlà Vós falastes ( masc.)
Valtre gavè parlà Vós falastes ( fem. )
Lori i ga parlà Eles falaram
Lore le ga parlà Elas falaram

PI CHE PERFETO (Tempi indrio)
Mi gavea parlà Eu falara
Ti te gavei parlà Tu falaras
Lu el gavea parlà Ele falara
Ela la gavea parlà Ela falara
Noantri gavéimo parlà Nós faláramos ( masc.)
Noantre gavéimo parlà Nós faláramos (fem,)
Valtri gavevi parlà Vós faláreis ( masc.)
Valtre gavevi parlà Vós faláreis (fem.)
Lori i gavea parlà Eles falaram
Lore le gavea parlà Elas falaram

FUTURO (Diman)
Mi parlarò Eu falarei
Ti te parlarè Tu falarás
Lu el parlarà Ele falará
Ela la parlarà Ela falará
Noantri parlaremo Nós falaremos (masc,)
Noantre parlaremo Nós falaremos ( fem.)
Valtri parlarè Vós falaresi (masc.)
Valtre parlarè Vós faalreis (fem.)
Lori i parlarà Eles falarão
Lore le parlarà Elas falarão

CONDISSIONAL
Mi parlaria Eu falaria
Ti te parlaressi Tu falarias
Lu el parlaria Ele falaria
Ela la parlaria Ela falaria
Noantri parlaréssimo Nós falaríamos (masc.)
Noantre parlaréssimo Nós falaríamos (fem.)
Vlatri parlaressi Vós falaríeis ( masc.)
Valtre parlaressi Vós falaríeis (fem.)
Lori i parlaria Eles falariam
Lore le parlaria. Elas falariam.


MODO IMPERATIVO
Parla ti Fala tu
Parlè valtri Falai vós ( masc.)
Parlè valtre Falai vós ( fem. )


MODO SUGIUNTIVO

PRESENTE
Che mi parle Que eu fale
Che ti te parli Que tu fales
Che lu el parle Que ele fale
Che ela la parle Que ela fale
Cke noantri parlemo Que nós falemos (masc.)
Che noantre parlemo Que nós falemos (fem.)
Che valtri parlè Que vós faleis (masc. )
Che valtre parlè Que vós faleis ( fem.)
Che lori i parle Que eles falem
Che lore le parle Que elas falem

IMPERFETO SUGIUNTIVO
Che mi parlesse Que eu falasse
Che ti te parlessi Que tu falasses
Che lu el parlesse Que ele falasse
Che ela la parlesse Que ela falasse
Che noantri parléssimo Que nós falássemos (masc.)
Che noantre prléssimo Que nós falássemos (fem.)
Che valtri parlessi Que vós falásseis ( masc.)
Che valtre parlessi Que vós falásseis ( fem.)
Che lori i parlesse Que eles falassem
Che lore le parlesse Que elas falassem


INFINITO PERSONAL

Parlar mi Falar eu
Parlar ti Falares tu
Parlar lu Falar ele
Parlar ela Falar ela
Parlar naontri Falarmos nós (masc.)
Parlar noantre Falarmos nós (fem.)
Parlar valtri Falardes vós ( masc.)
Parlar valtre Falardes vós ( fem.)
Parlar lori Falarem eles
Parlar lore Falarem elas .


PARTISSÌPIO PRESENTE
Parlando Falando

PARTISSÌPIO PASSÀ
Parlà Falado.


VERBO ÈSSER(E) AOSSILIAR
MODO INDICATIVO
PRESENTE:
Mi son Eu sou
Ti te Ti és
Lu l’è Ele é
Ela la è Ela é
Noantri semo Nós somos (masc.)
Noantre semo Nós somos ( fem.)
Valtri si Vós ois (masc.)
Valtre si Vós sois ( fem..)
Lori i è Eles estão
Lore le è Elas estão.

IMPERFETO
Mi era Eu era
Ti te eri Tu eras
Lu lera Ele era
Ela la era Ela era
Noantr èrimo Nós éramos ( masc. )
Noantre èrimo Nós éramos (fem. )
Valtri eri Vós éreis ( masc.)
Valtre eri Vós éreis (fem.)
Lori i era Eles eram
Lore le era Elas eram

PASSÀ PERFETO
Mi son stà Eu fui
Ti te si stato Tu foste
Lu lè stà Ele foi
Ela la è stata Ela foi
Noantri semos stai Nós fomos (masc.)
Noantre semo state Nós fomos (fem.)
Valtri si stai Vós fostes ( masc.)
Valtre si state Vós fostes (fem.)
Lori i è stai Eles foram
Lore le è state Elas foram

PASSÀ PI CHE PERFETO
Mi era stato Eu fora
Ti te eri stato Tu foras
Lu lera stato Ele fora
Ela la era stata Ela fora
Noantri èrimo stati Nós fôramos (mas.)
Noantre èrimo state Nós fôramos (fem.)
Valtri eri stai Vós fôreeis ( masc.)
Valtre eri state Vos fôreis ( fem.)
Lori i era stai Eles foram
Lore le era state Elas foram

FUTURO
Mi sarò Eu serei
Ti te sarà Tu serás
Lu el sarà Ele será
Ela la sarà Ela será
Noantri saremo Nós seremos (masc.)
Noantre saremo Nós seremos ( fem. )
Valtri sarè Vós sereis ( masc.)
Valtre sarè Vós sereis (fem.)
Lori i sarà Eles serão
Lore le sarà Elas serão



SON RESTÀ IMBAMBIO.
Mi e el Gigio del zio Céncio gavéino poca diferensa de età . Zugheino insieme e se ndea a scola del me pupà Mathias a la ligna Boa Vista.
Un bel di el Gigio no lè mia vignisto a scola. El se gavea amalà e i lo ga menà al ospedal a Sananduva.
El di drio i lo porta a casa morto. El gavea ciapà el “ tinfo fulminante”, i parlea.
I ga coresto al cartòrio par far el registro. La campana la ga sonà da morto e quando moria un zóveno, i costumea dar un boto al final. Due boti, volea dir la morte de na dona e trè boti, la morte de un omo.
Le sinistre convension..!
Ceschi de Gion Chinaia el ga fato el casson che i lo ga revestio de roba color de rosa o bianco, no me recordo bem
Dopo i lo ga menà in cesa e i ga cantà quele terìbile lode : El Deprofundis...
Quanto me ga tocà piander..!
Dopo lo gavemo menà al semitero e sepoliu te na busa, in tera, a quel tempo là.
Tuti i ga butà na sbrancada de tera in so omenàio . El zio Cencio e la zia Maria i piandea disperadi, insieme com i fradèi e sorele del Gigio.
Quando i ga fino la serimònia, Bepi Chinaia che lera el presidente dei fabrissieri, el ga ringrassià a tuti e el ga dito che adesso “ gavemo nantro Àngelo tel Paradiso”
Mai pi desmentegarò ste bele parole.
De questa maneira vui finir el me libreto par dir che noantri gavemo el dover de conservar la memòria dei nostri antenati.
.





















INTRODUSSION.

Parlar, leder e scriver el TALIAN el pol tornarse fàcile o difìcile.
No sarà mia dificultoso a chi lo stùdia , lo lede o lo scrive continuamente.
Bisogna imparar tante cose se volemo unificar la nostra lìngua, o sia, doperarla sempre dea stessa maniera e tuti compagni.
Tante olte se scolta le programassion de ràdio e un dei apresentadori el salta fora co sto despropòsito:
-“ La pergunta ( o pregunta) de sto mese la è questa..”.
Par l’amor de Dio .. : bisogna dir : “ La domanda ( o dimanda) de sto mese.
Tante olte se truca le parole e vien fora tuto a la reversa:
- Tonin, va via dal compare Ménego com sta garafeta e domàndeghe se el pol imprestarte un poco de oio de màndola par ónderghe la pansa dea mama che n la stà mia ben.
Tonin el core dal sàntolo Ménego e el ghe dise:
El pupà el ga dito se podì imprestarme un poco de òio de pansa par ónderghe la màndola dea mama, dentro de sta garafeta...!
Par questo, semo drio tornar pùblico nantro libreto ciamà TALIAN PAR TUTI..!
Lo gavemo spartio in trè parte:
El Abessedàrio, la Gramàtica e sucedimenti dei nostri primi imigranti.
Ghe sarà anca un poca de fantasia che la revela na caraterìstica dea me maniera de scriver.
La revision, fata par ROVILIO COSTA, un vero standarte dea nostra Cultura Taliana, comprova la necessità dei nostri apresentadori de Ràdio , e adesso anca de Television, a mostraghe a tuti che el parlar dei nostri noni l’è belche salvo.






LA INVÌDIA.
A INVEJA.
Tante olte na bruta invìdia la pol deventar na bela virtù.
Muitas vezes uma grande inveja pode transformar-se numa bela virtude.

Go fato na speriensa quando era zóveno e scominsià a far el me primo negòssio.
Fiz uma experiência quando era jovem e comecei a fazer o meu primeiro negócio.

Son ndato vender casai de reprodutori suini “Duroc” dea gamba curta.
Fui vender casais de reprodutores suínos “Duroc” da perna curta.

I era ben rossi e se podea far tanta bagna que la ghea tanto valor.
Eram bem vermelhos e se podia fazer muita banha que valia muito.

El progeto del scomìnsio lera vender un casal a ogni agricoltor.
O projeto inicial era vender um casal a cada agricultor.

Quando son rivà a la prima faméia go dimandà ndove stéa el comissàrio.
Quando cheguei na primeira casa perguntei onde morava o quarteirão.

- El “sotocoa”..? me ga dimandà el veceto chel bruschea le vigne.
- O “ rabicho”..? perguntou-me o velhinho que podava as parreiras.

Go fato el primo negòssio col comissàrio seanca ghe go fato un grando disconto.
Fiz o primeiro negócio com o quarteirão embora tenha-lhe dado um grande desconto.

Par invìdia, credo mi, tuti i ghenà comprà, anca depì de un casal tante olte.
Por inveja, creio eu, todos compraram, até mais que um casal muitas vezes.

Se na tosata la se compra un vestito novo, so sorela o visina le compra anca ele.
Se uma garota compra um vestido novo, a irmã ou a vizinha compram também.

El prèssio del milio le bon. Alora, tuti i se mete a piantarlo.
O preço do milho é bom . Então, todos começam a plantá-lo.

El prèssio dei porsèi lè basso. Tuti i se ferma de slevarli.
O preço dos suínos é baixo. Todos param de cria-los.

Conforme la lege dea oferta e dea risserca, el prèssio el se truca.
Conforme a lei da oferta e da procura os preços mudam.

LA OSELADA.
A PASSARINHADA.

Na olta al ano, almanco, se costumea far na oselada granda.
Uma ez por ano, ao menos, costumava-se fazer uma grande passarinhada.

- Ghe saralo cosa mèio do che oseleti al tocio con polentina e vin negro..?
- Haverá coisa melhor que passarinhos ao molho com polentinha e vinho tinto..?

- Me par fin de sentir el odor de seole e scoltar le cantade che se fea..!
- Parece-me até de sentir o aroma das sebolas e ouvir as cantadas que fazíamos..!

No se gavea s-ciopi e ganca munission che bastasse par copar i osèi.
Não tínhamos espingardas e nem munição che chegasse para matar os passarinhos.

Alora doparéino le tràpole e la rede fata aposta.
Então usávamos as arapucas e a rede feita especialmente.

I mèio osèi i era le passarete che le fea dano tel formento semenà.
O melhores passarinhos eram, os tico-ticos que causavam estragos no trigo semeado.

Ghinera tanti que i fea vere nùgole e i sighea, cose da mati.
Havia tantos que formavam nuvens e gritavam, feito doidos.

Dopo de bem rostidi se pol magnarghe i ossi e tuto.
Depois de bem fritos pode-se comer-lhes os ossos e tudo.

Se ghe cavéa le pene com caprìssio par no rómperghe a pele.
Eram depenados com capricho para não estragar-lhes a pele.

Par tràpola, doparéino un taolon alsà par un bacheto ligà com spago.
Coimo arapuca usávamos um taboão sustentado por um suporte amarrado com barbante.

Ghe metéino soto na sbrancada de sémola e ndéino scóndarse .
Colocávamos embaixo um punhado de farelo e íamos nos esconder.

Quando le passarete le ndea magnar la sémola se tirea el spago.
Quando os tico-ticos iam comer o farelo puxava-se o barbante

Par armar la rede, se verdea un trodo in meso le scapoere.
Para armar as redes fazia-se um trilho no meio da capoeira.

Dopo de armada se parea i osieleti con sassade, osade e sifolade.
Depois de armada tocava-se os passarinhos com pedradas, gritos e assobiadas.


EL SÙCARO ROSSO.
O AÇÚCAR MASCAVO.
Se ndea taiar la cana grossa al inverno, insima el monte.
Ia-mos cortar a cana grossa no inverno, em cima do morro.

Te sto posto no la ciapéa mia la brina e la se mantegnéa bem dolsa.
Nesse lugar ela não apanhava a geada e mantinha-se bem doce.

Bisognéa spelarla ben e taiarghe le ponte che se ghe ciaméa sime.
Era necessário pelá-la bem e cortar-lhe as pontas que chamávamos feno.

Co la careta piena se portea la cana fin al torcio ndove la era mazenada.
Com a carroça cheia levava-se a cana até o engenho onde era esmagada.

Vignia fora la guarapa che la butàino tel padelon con fogo soto.
Obtinha-se a guarapa que a colocávamos no panelão com fogo embaixo.

Dopo bisognéa missiar fin che la pasta la se tornasse granolenta.
Depois era necessário mexer até que a pasta se tornasse granulosa.

Le balete de sùcaro rosso le servia par indolsar el cafè o magnarle col pan.
As bolinhas de açúcar mascavo serviam para adoçar o café ou comer com pão.

Co la guarapa se podea far anca el melà che lè na spèssie de sùcaro molo.
Com a guarapa podia-se fazer também o melado que é uma espécie de açúcar mole.

Mi gavea na gran amirassion ai diversi bei colori dea scorsa dea cana grossa.
Eu tinha uma grande admiração pelas diversas cores lindas da casca da cana grossa.

Se metéa via el sùcaro e el melado dentro dele late de petròlio.
Guardava-se o açúcar e o melado dentro das latas de querosene.

ANIVERSÀRIO.
ANIVERSÁRIO.

Tei primi tempi no se costumea far comemorassion de aniversàrio.
Nos primeiros tempos não se costumava fazar comemorações de aniversário.

- Come far par far la festa de quatòrdase fioi e el pupà e la mama..?
- Como fazer para a festa de quatorze filhos e o papai e a mamãe ?

Me ricordo che voléa compir i disdoto ani par poder star sù in filò.
Recordo-me que desejava completar dezoito anos para poder ficar de pé nos serões.

A casa nostra la mama la ricordea quando se compia vintiun ani.
Em nossa casa a mamãe lembrava quando completava-se vinte e um anos.

- Incoi, Mandolin, te deventi paron del to naso. Fa giudìssio, èh.?!
- Hoje, Amendoin, tornas-te dono do teu nariz. Cria juizo, heim.?!

E me fradel Gervàsio lera pròpio birbante . Alora el ghe dimandéa:
E meu mano Gervásio era mesmo malandro. Então perguntava:

- Mama... Elo vero che quando se va a morose se deventa tosatèi..?
- Mamãe... É verdade que quando se namora a gente se torna criança..?

Nò lè mia vero... Chi elo stà dìrte sta gran stupidità..?
Não é verade... Quem foi que te disse tamanha estupidez..?

- Nissuini... Ma, mi go visto el Toi drio ciuciarghe la teta dea so morosa.
- Ninguém.. Ma, eu vi o Toi chapando o sei da namorada dele.

No sò mia parché i ghe ciaméa Mandolin a Gervàsio.
Não sei porche chamavam Amendoim ao Gervásio.

Na cosa que i costuméa far lera tirarghe le rece ai aniversarianti.
Uma coisa que costumavam fazer era puxar as orelhas dos aniversariantes.

El di de incoi se fa feste de aniversàrio com veri sentimenti comersiai.
Hoje festejam-se os aniversários com verdadeiros sentimentos comerciais.

La Prima Comunion e la Crésema le era marcade come festività.
A Primeira Comunhão e a Crisma eram assinaladas como festividades.

EL PANGARÈ DE GIGIO CATARIN.
O PANGARÉ DO LUIZ TONIASSO.

Gigio Catarin lera un scapolon , orbo un ocio, brao de laorar e bona persona.
Luiz Toniasso era um solteirão, cego de um olho, trabalhador e uma boa pessoa.

Lera nostro visin e se ndea a messa insieme tante le doméneghe.
Era nosso vizinho e íamos à missa juntos muitos domingos.

Quando tornéimo indrio se costume zugar carere co i cavai, lavia da Tèbio.
Quando retornávamos era costume apostar carreiras com cavalos, lá no Eusébio.

Le strade, a quel tempo, le era storte che le paréa bisse invelenade.
As estradas, naquele tempo, eram tortas como cobras envenenadas.

Ma , là, ghera un toco de strada drita e piana che la parea fata aposta.
Mas, lá havia um pedaço de estrada reta e plaina que parecia feita de propósito.

Se gavea tanti cavai mistissi a parilieri, o sia, bravi da córer.
Tínhamos muitos cavalos mestiços de parelha,ou seja, bons para correr.

Pena vanti de scominsiar a corer el Gigio el ndea scónderse tel mato, col Pangarè
Um pouco antes de iniciar a corrida o Luiz ia esconder-se no mato, com o Pangaré.

Un bel di ghe son ndato drio e me ga tocà veder na cosa strània:
Um belo dia fui seguí-lo e tive que assistir a uma coisa estranha:

Dopo de ligar el caval te un soco de pianta el ghe dea na man de bote..!
Depois de amarrar o cavalo num toco de árvore dava-lhe uma tusina de lasso..!

La pora bèstia la deventéa squasi mata de tanto spaurada.
O pobre animal ficava quase louco de tão assustado.

Dopo, lera solo montar su, dar na osada che el pangarè el zolea.
Depois, era só montar , dar um grito che o Pangaré voava.

I PORCHI GRASSI.
OS PORCO GORDOS.

Parché ghinera tanti, el prèssio lera massa basso par vénderli.
Porque havia muitos, o preço era muito baixo para vendê-los.

Alora bisognéa coparli e far salame, bagna e carne tea conserva.
Então era necessário abatê-los e fazer salame, banha e carne em conserva.

Se gavea el aiuto dei visini, squasi tuti bravi de laorar te sti mistieri.
Tinha-se a ajuda dos vizinhos, quase todos entendidos nesse assunto.

Al luni se parecea tuto : lavar la tola, el brondo e el casson dea bagna.
Na segunda-feira arrumava-se tudo: lavar a mesa, o panelão e o caixão da banha.

Anca se catea i gropi de pin par el fogo e se usea le fache co la mola.
Também achava-se os nós de pinho para o fogo e afiava-se as facas com o rebolo.

Al marti de matina bonora se scomissiéa el laoro de copar i porchi.
Na terça-feira cedo iniciava-se a tarefa de carnear os porcos.

Col caneco se ciapea el sàngue par dopo far la morsìlia rossa.
Com a caneca recolhia-se o sangue para depois fazer a morcilia vermelha.

Tei primi tempi se costuméa cavarghe el coro par vénderlo al scarparo.
Nos primeiros tempos costumava-se tirar o couro para vendê-lo ao sapateiro.

Par tirarghe via la bagna se ciamea un spessialista: el “tiracoro”.
Para retirar a banha chamava-se um especialista: o tirador de couro.

Un paro de ore dopo ver copà i porchi la natura la ciamea due spèssie :
Algumas horas após a carneção a natureza chamava duas espécies:

I corbi che i zoléa par ària e i bùlgari de Cacique Doble.
Os corvos que revoavam pelos ares e os índios de Cacique Doble.

I primi i fea la netìssia dea sporcaria e ai secondi se ghe dea le teste .
Os primeiros limpavam as sujeiras e aos segundos dava-se as cabeças .

I SALAMI, I OSSACOI E LE GRÉPOLE.
OS SALAMES, AS COPAS E OS TORRESMOS.

Par far salame bon bisogna obedir a un vero ritual.
Para fazer um bom salame é necessário obedecer a um verdadeiro ritual.

1º - Masenar la carne. la sera vanti de insacarla tei budèi.
1º - Moer a carne, a noite antes de ensacá-la nas tripas.

2º - Assarla in riposo imuciada come na torta de quatro dei de altessa.
2º - Deixá-la em repouso amontoada como uma torta de quatro dedos de altura.

3º - Méterghe un deo de sal ben fino insima, tocheti de lardo e aio pestà.
3º - Colocar-lhe um dedo de sal fino por cima, pedaços de toucinho e alho esmagado.

4º - Matina drio, missiar la pasta de carne, insacarla tei budei e ligar i salami.
4º - Manhã seguinte, mexer a massa de carne, ensacá-la nas tripas e amarrar os salames.

5º - Méterli tele stanghe, uno darente laltro e farghe fumassa un paro de di.
5º - Colocá-los nas varas, um próximo ao aoutro e fazer fumaça por alguns dias.

( Tanti i costuma méterghe un poco de vin bianco e trenta par sento de sal.)
( Muitos costumam colocar um pouco de vinho branco e trinta por cento de sal).

Par far salami boni no se pol mia méterghe rento nervi e gnanca ossi.
Para fazer salames bons não se pode juntar-lhes nervos e nem ossos.

El péaro no lè mia doperà par tuti i fabricanti. I lo mete intiero o mazenà.
A pimenta não é usada por todos os fabricantes. Colocam-no inteiro ou moído.

I porchi de sti primi tempi i gavea poca carne e tanta bagna.
Os porcos dos primeiros tempos possuíam pouca carne e muita banha,

Se gavea el costume de darghe le custele ai visini che lori i fea el stesso pi tadi.
Tinha-se o costume de doar as costelas aos vizinhos que faziam o mesmo mais tarde.

Con le grépole se consea i radici e anca i fasoi.
Com os torresmos temperavam-se a chicória e também o feijão.

SEMENSA DE SUCA


Zio Poleto l’è un apresentador de programa radiofónico de Talian de Chapecò, Santa Catarina.
Birbante e scherson, el me dimanda par el telèfono:
- Ghetu belche laorà in colònia..?
- Si...ghe rispondo presto. Fato de tuto, fin rabaltà piante.
- E ghetu anca piantà ingùrie..?
- Anche suche e cocùmeri...
- Noantri, qua a Chapecó, piantemo solo le semense...!
Alora me ga vignisto in mente la stòria del me poro nono materno Francesco Dagani, un cremonés che i ghe ciamea “ Fasolin ,”no sò gnanca parché.
“ Na olta un tosato el se ga meraveià parché na suchera la gavea un fior chel someiea un girassole.
El seitea vardarlo e el ga visto che ga scominsià cresser na suca marina , pròpio de quele bone de far tortèi, granda come un dispropòsito.
La era insima el monte e lu el la ga querta de cane de mìlio parché no i la robasse.
Tuti i sabi el ciapea la s-ciopa carga de baletoni e el disea chel ndea cassar macuchi, seanca ghinera ben pochi.
Invessi, el ndea zaminar la suca che dopo tre mesi la pesea passa sento chili.
- Ghe cavo le semense e fasso na piantaion che devento sior..! El se la pensea.
Ma, un bel sabo el riva insima el monte e nol vede pi la suca.
El varda se ghe sia qualche pesta, de gente o de bèstie ma nol vede gnente.
Dopo de ver rissercà da partuto el se invia banda casa con el cuor in man .
Ghe parea de ver scoltà el cantar de un macuco tel caponeto de mato .
El va dentro e, cossa védelo..?
La suca marina con un fasso de “ cóa de musso” e sielde che ghe vignia fora dea pansa..!
El va pi darente e salta fora la porca ruana cativa cofà na brespa. El sente che la ga i mas-ceti parché i scomìnsia sigar.Ghinera nassesto sete.
Dopo del disgusto lè deventà anca contento parché adesso el gavea na sgnarada de porchi par onder le pignate.”
Finida la stòria el nono Francesco el se intorcea i mostasci e el disea:
- Se no ghe credì contèghen una someiante.
Me par fin da véderlo, sentà tea banca darente el sinamon, drio taiarse el tabaco co la brìtola.


COM LA PAROLA, D I O GA FATO EL MONDO..!
PARADIGMA DEL VERBO PARLAR :

MODO INDICATIVO

PRESENTE (Adesso)
Mi parlo Eu falo
Ti te parli Tu falas
Lu el parla Ele fala
Ela la parla Ela fala
Noantri parlemo Nós falamos (masc.)
Noantre parlemo Nós falamos (fem.)
Valtri parlé Vós falais (masc.)
Valtre parlé Vós falais (fem.)
Lori i parla Eles falam
Lore le parla Elas falam.

IMPERFETO ( prima )

Mi parlea Eu falava
Ti te parlei Tu falavas
Lu el parlea Ele falava
Ela la parlea Ela falava
Noantri parléimo Nós falávamos (masc.)
Noantre parléimo Nós falávamos (fem.)
Valtri parlevi Vós faláveis (masc.)
Valtre parlevi Vós faláveis (fem.)
Lori i parlea Eles falavam
Lore le parlea Elas falavam

PERFETO ( El ieri )
Mi go parlà Eu falei
Ti te ghè parlà Tu falaste
Lu el ga parlà Ele falou
Ela la ga parlà Ela falou
Noantri gavemo parlà Nós falamos (masc.)
Noaantre gavemo parlà Nós falamos (fem.)
Valtri gavè parlà Vós falastes ( masc.)
Valtre gavè parlà Vós falastes ( fem. )
Lori i ga parlà Eles falaram
Lore le ga parlà Elas falaram

PI CHE PERFETO (Tempi indrio)
Mi gavea parlà Eu falara
Ti te gavei parlà Tu falaras
Lu el gavea parlà Ele falara
Ela la gavea parlà Ela falara
Noantri gavéimo parlà Nós faláramos ( masc.)
Noantre gavéimo parlà Nós faláramos (fem,)
Valtri gavevi parlà Vós faláreis ( masc.)
Valtre gavevi parlà Vós faláreis (fem.)
Lori i gavea parlà Eles falaram
Lore le gavea parlà Elas falaram

FUTURO (Diman)
Mi parlarò Eu falarei
Ti te parlarè Tu falarás
Lu el parlarà Ele falará
Ela la parlarà Ela falará
Noantri parlaremo Nós falaremos (masc,)
Noantre parlaremo Nós falaremos ( fem.)
Valtri parlarè Vós falaresi (masc.)
Valtre parlarè Vós faalreis (fem.)
Lori i parlarà Eles falarão
Lore le parlarà Elas falarão

CONDISSIONAL
Mi parlaria Eu falaria
Ti te parlaressi Tu falarias
Lu el parlaria Ele falaria
Ela la parlaria Ela falaria
Noantri parlaréssimo Nós falaríamos (masc.)
Noantre parlaréssimo Nós falaríamos (fem.)
Vlatri parlaressi Vós falaríeis ( masc.)
Valtre parlaressi Vós falaríeis (fem.)
Lori i parlaria Eles falariam
Lore le parlaria. Elas falariam.


MODO IMPERATIVO
Parla ti Fala tu
Parlè valtri Falai vós ( masc.)
Parlè valtre Falai vós ( fem. )


MODO SUGIUNTIVO

PRESENTE
Che mi parle Que eu fale
Che ti te parli Que tu fales
Che lu el parle Que ele fale
Che ela la parle Que ela fale
Cke noantri parlemo Que nós falemos (masc.)
Che noantre parlemo Que nós falemos (fem.)
Che valtri parlè Que vós faleis (masc. )
Che valtre parlè Que vós faleis ( fem.)
Che lori i parle Que eles falem
Che lore le parle Que elas falem

IMPERFETO SUGIUNTIVO
Che mi parlesse Que eu falasse
Che ti te parlessi Que tu falasses
Che lu el parlesse Que ele falasse
Che ela la parlesse Que ela falasse
Che noantri parléssimo Que nós falássemos (masc.)
Che noantre prléssimo Que nós falássemos (fem.)
Che valtri parlessi Que vós falásseis ( masc.)
Che valtre parlessi Que vós falásseis ( fem.)
Che lori i parlesse Que eles falassem
Che lore le parlesse Que elas falassem


INFINITO PERSONAL

Parlar mi Falar eu
Parlar ti Falares tu
Parlar lu Falar ele
Parlar ela Falar ela
Parlar naontri Falarmos nós (masc.)
Parlar noantre Falarmos nós (fem.)
Parlar valtri Falardes vós ( masc.)
Parlar valtre Falardes vós ( fem.)
Parlar lori Falarem eles
Parlar lore Falarem elas .


PARTISSÌPIO PRESENTE
Parlando Falando

PARTISSÌPIO PASSÀ
Parlà Falado.


VERBO ÈSSER(E) AOSSILIAR
MODO INDICATIVO
PRESENTE:
Mi son Eu sou
Ti te Ti és
Lu l’è Ele é
Ela la è Ela é
Noantri semo Nós somos (masc.)
Noantre semo Nós somos ( fem.)
Valtri si Vós ois (masc.)
Valtre si Vós sois ( fem..)
Lori i è Eles estão
Lore le è Elas estão.

IMPERFETO
Mi era Eu era
Ti te eri Tu eras
Lu lera Ele era
Ela la era Ela era
Noantr èrimo Nós éramos ( masc. )
Noantre èrimo Nós éramos (fem. )
Valtri eri Vós éreis ( masc.)
Valtre eri Vós éreis (fem.)
Lori i era Eles eram
Lore le era Elas eram

PASSÀ PERFETO
Mi son stà Eu fui
Ti te si stato Tu foste
Lu lè stà Ele foi
Ela la è stata Ela foi
Noantri semos stai Nós fomos (masc.)
Noantre semo state Nós fomos (fem.)
Valtri si stai Vós fostes ( masc.)
Valtre si state Vós fostes (fem.)
Lori i è stai Eles foram
Lore le è state Elas foram

PASSÀ PI CHE PERFETO
Mi era stato Eu fora
Ti te eri stato Tu foras
Lu lera stato Ele fora
Ela la era stata Ela fora
Noantri èrimo stati Nós fôramos (mas.)
Noantre èrimo state Nós fôramos (fem.)
Valtri eri stai Vós fôreeis ( masc.)
Valtre eri state Vos fôreis ( fem.)
Lori i era stai Eles foram
Lore le era state Elas foram

FUTURO
Mi sarò Eu serei
Ti te sarà Tu serás
Lu el sarà Ele será
Ela la sarà Ela será
Noantri saremo Nós seremos (masc.)
Noantre saremo Nós seremos ( fem. )
Valtri sarè Vós sereis ( masc.)
Valtre sarè Vós sereis (fem.)
Lori i sarà Eles serão
Lore le sarà Elas serão



SON RESTÀ IMBAMBIO.
Mi e el Gigio del zio Céncio gavéino poca diferensa de età . Zugheino insieme e se ndea a scola del me pupà Mathias a la ligna Boa Vista.
Un bel di el Gigio no lè mia vignisto a scola. El se gavea amalà e i lo ga menà al ospedal a Sananduva.
El di drio i lo porta a casa morto. El gavea ciapà el “ tinfo fulminante”, i parlea.
I ga coresto al cartòrio par far el registro. La campana la ga sonà da morto e quando moria un zóveno, i costumea dar un boto al final. Due boti, volea dir la morte de na dona e trè boti, la morte de un omo.
Le sinistre convension..!
Ceschi de Gion Chinaia el ga fato el casson che i lo ga revestio de roba color de rosa o bianco, no me recordo bem
Dopo i lo ga menà in cesa e i ga cantà quele terìbile lode : El Deprofundis...
Quanto me ga tocà piander..!
Dopo lo gavemo menà al semitero e sepoliu te na busa, in tera, a quel tempo là.
Tuti i ga butà na sbrancada de tera in so omenàio . El zio Cencio e la zia Maria i piandea disperadi, insieme com i fradèi e sorele del Gigio.
Quando i ga fino la serimònia, Bepi Chinaia che lera el presidente dei fabrissieri, el ga ringrassià a tuti e el ga dito che adesso “ gavemo nantro Àngelo tel Paradiso”
Mai pi desmentegarò ste bele parole.
De questa maneira vui finir el me libreto par dir che noantri gavemo el dover de conservar la memòria dei nostri antenati.
.